KỂ CHUYỆN CHUYẾN CÂU TẠI CÔN ĐẢO THÁNG 5-2006 (Phần I) - Chuyện Sưu Tầm
Người viết: Lê Mạnh Hùng
Photo:Nguyễn Thị Lộ, Nguyễn Cao Đàm, Lê Mạnh Hùng.
Háo hức đón chờ và chuyện buồn bất chợt:
Có chuyến đi câu tại Côn Đảo lần này là mấy anh em chúng tôi người trong Nam, kẻ ngoài Bắc và có người ở tận Canada xa tít nửa ṿng trái đất đă hẹn nhau và lên lịch từ ngày này năm trước. Mỗi người có một sự chuẩn bị riêng cho ḿnh và cho cả nhóm câu
Anh Hán, một Lăo làng trong nghề câu và là linh hồn của nhóm lo sắp xếp lịch tŕnh, thuê tầu ghe, đặt vế máy bay trước cả tháng v́ mỗi tuần chỉ có 3 chuyến từ Sài G̣n ra Côn Đảo. Anh Đàm, lên Internet t́m kiếm thông tin mới nhất của thế giới về câu biển, anh đă phải rời lịch đi Canada thăm mẹ già để có ngày hội ngộ này. Tuấn Anh, người có đôi bàn tay vàng lo chăm chút chỉnh sửa các cần, máy cho anh em trong Nam cho phù hợp với ngư trường đầy tiềm năng này. Anh Phạm Đ́nh Nam, Việt kiều sinh sống và làm việc tại Canada - Người bạn của cả nhóm có lẽ là người phải chuẩn bị lâu dài và vất vả nhất. Anh lo để giành ngày nghỉ phép từ năm trước, lo vị trí công việc của ḿnh khi vắng mặt 2 tuần lễ liệu có c̣n không? và nhất là lo xin visa vào Vietnam trong những ngày tháng nhạy cảm này, (V́ có tin đồn thất thiệt bên đó là sẽ ngưng cấp visa vào Vietnam trong tháng ĐH Đảng), quà tặng cho mọi người v́ anh đă hơn chục năm nay chưa về lại Vietnam. C̣n tôi, Tôi háo hức và âm thầm chuẩn bị đồ chơi, quà tặng, sức khoẻ và thời gian biểu rất kỹ càng. Mọi việc rất thuận tiện, tất cả đă sẵn sàng. Sáng chủ nhật ngày 23 tháng 4, ngủ dậy tôi nhận được e-mail của anh Nam báo “10h30 ngày 30 tháng 4 sẽ có mặt tại sân bay Tân Sơn Nhất, tất cả đă nằm trong vali ...” Tôi trả lời Nam là 11h ngày ấy tôi cũng có mặt tại TSN, và mail cho mọi người hẹn giờ hội ngộ. Nhưng...(Lại nhưng) hơn 10 phút sau đó, chiếc điện thoại cầm tay của tôi rung lên và những hồi chuông đổ dồn dập. Tôi nh́n thấy số máy lạ, không nhận ra giọng người quen trong máy: “Em Nam Canada đây anh Hùng ơi, em không thể về được v́ khi xếp xong đồ vào vali em xem lại passport mới nhận của em th́ thấy có vết cắt dài 2cm ở gáy trên trang 2,3....” Theo anh Nam, nguyên nhân chưa rơ, nhưng tấm hộ chiếu này khi quá cảnh sang Mỹ sẽ rất rắc rối, v́ thế không thể mạo hiểm dùng nó được, có khi lại kẹt tại Mỹ cũng nên. Thế là anh lại vất vả lo nghỉ việc làm thủ tục lại từ đầu, nhưng thủ tục nhiêu khê và rắc rối đâu cho phép anh lên đường đúng ngày bay ghi trong vé...Thế là chuyến câu này chúng tôi vắng thiếu 1 người bạn câu, một người Sáng lập cho chuyến câu này. Nhận được hung tin trên ai cũng buồn và tiếc cho Nam, cho cả nhóm câu.
Buổi “họp trù bị” của nhóm do chị Lộ (Bạn đời của anh Hán) chuẩn bị vẫn đúng lịch, tối 30 tháng 4 nhóm câu chúng tôi quây quần bên bàn tiệc thịnh soạn có thêm cô khách mời quen thuộc Cẩm Vân vừa đi làm từ thiện về. Ai cũng nhắc tới anh Nam, v́ anh là nhân vật chính trong chuyến câu này, thiếu anh cuộc vui của nhóm giảm 50%. (Anh Khánh đang đi chơi tại Nha Trang không về kịp, Bs Nhật bận trực đêm ở bệnh viện nên không có mặt)
T.Anh, Hùng R, Hùng Y tế, Hùng bia, chị Lộ, anh Hán, C.vân, anh Đàm
Khởi hành:
Nhóm câu của chúng tôi có 10 người, do không đăng kư kịp máy bay nên anh Đàm và Tuấn Anh phải đi bằng tàu cánh ngầm từ hôm 1/5, Hai cần câu khi tháo ra dài hơn 1,75m của nhóm chúng tôi được 2 anh mang giúp.
T.Anh, anh Đàm và anh Hán
Tám thành viên c̣n lại 4h sáng ngày 2/5 chúng tôi có mặt đầy đủ tại phi trường Tân Sơn Nhất. Các thành viên trong nhóm ai nấy nặng nề túi đồ câu, hành lư tư trang luôn nở nụ cười khoe nhau chiến tích mấy ngày câu vừa qua.
(Từ trái: Anh Nhật, Bác sĩ ngoại khoa lồng ngực, người đă 3 lần câu tại Côn Đảo là Bác sĩ của nhóm luôn mang túi cấp cứu bên người;
Anh Khánh kỹ sư Xây dựng đă câu tại Côn Đảo 1 lần, ngựi câu được con Bớp hơn 12,0 kg;
Tôi Hùng R từ Hanoi vào chưa 1 lần câu ghe biển,
Tuân- cháu chị Lộ (Người thế chỗ anh Nam) chưa biết câu là ǵ,
Vợ chồng anh Hán chị Lộ (Chị lộ cầm máy ảnh chụp), là Tổng công tŕnh sư thiết kế và chuẩn bị hậu cần cho chuyến câu này, 4 lần câu Côn Đảo, đă câu con Thu 8kg;
Hùng Y tế 3 lần câu Côn Đảo và là sát thủ cá Bông lau (kỷ lục 25,0kg);
Hùng Bia 3 lần câu Côn Đảo, luôn thích ŕnh cá Mú khủng 4kg)
Gửi xong hơn 80 kg hành lư chúng tôi nhẹ nhàng vui vẻ thảnh thơi v́ không bị an ninh sân bay phàn nàn ǵ.
...C̣n vài phút nữa là máy bay hạ cánh xuống sân bay Cỏ ống-Côn Đảo, tôi nh́n xuống dưới, các đảo nhấp nhô mờ mờ xa xa, mặt nước hiền hoà lăn tăn sóng, trông như sóng ở Hồ Tây những buổi gió Nồm. Nh́n chúng chẳng có ǵ là sóng biển Côn Đảo nơi xa khơi mịt mùng như tôi vẫn thường nghĩ và đọc trên sách báo. Tôi nói với mọi người: “Biển lặng quá, câu có tốt không các anh?” Mọi người đều nhoài người ra ô cửa và nói “Chuyến này trời phù hộ rồi nhưng nóng lắm đó v́ không có gió mà”. Tôi trộm mừng v́ không phải lo say sóng,v́ tôi đâu có đi xa bao giờ đâu mà biết trước được.
Sau 45 phút bay, ngồi trên xe ôtô từ sân bay Cỏ ống vào thị trấn Côn Đảo với quăng đường 12km là con đường nhựa độc đạo phẳng lỳ không một bóng người, xuyên qua cánh rừng rậm rạp nguyên sơ xanh mướt. Hai bên đường tôi nh́n thấy mấy con Sóc xám nâu nhỏ nhảy chuyền trên những cành cây mà lúc đầu tôi cứ tưởng là chuột, mọi người nói tôi mới để ư đến cái duôi to xù của nó. Có lúc Gà Rừng chạy te tát 2 bên lề đường khi ôtô chạy tới. Có lẽ nơi đây là nơi duy nhất trên đất nước ta mà cạnh đường ôtô c̣n có thú hoang ră như vậy. Mà nghĩ cũng đúng thôi, v́ con đường này, cứ 3 ngày mới chỉ có vài chuyến xe nhỏ chạy từ sân bay về thị trấn và ngược lại chứ có ai đi lại qua đây làm ǵ, nên thú hoang c̣n rất nhiều và dạn dĩ là phải, ước ǵ tài nguyên môi trường của ta đâu đâu cũng được bảo vệ như thế th́ hay biết mấy.
Ra khơi
8 giờ sáng ngày 2/5, sau khi chúng tôi cùng hai anh chủ ghe là anh Khánh, anh Tèo dùng xong bữa điểm tâm tại khách sạn, chúng tôi háo hức nhanh chóng ra bến tầu để lên ghe sớm cho kịp buổi câu.
Chúng tôi chia làm 2 tốp lên hai ghe của hai anh em ruột cùng làm chủ tên là Khánh và Tèo. Các anh là dân câu ghe chuyên nghiệp, đi câu từ Nam chí Bắc, có nhiều lần sang cả Mă Lai, Nam Dương. Riêng anh Khánh đă có 22 năm câu trên biển, câu không biết bao nhiêu loài cá, chịu không biết bao lần băo tố, nh́n nước da đen ṛn của 2 anh tôi có cảm tưởng không thể đen hơn được nữa (Các anh chỉ câu thôi không biết chài lưới)
Ghe của anh Khánh lớn hơn nên được anh Hán bố trí 6 người: Vợ chồng anh Hán, cháu Tuân, và tam Hùng (Hùng R, Hùng Bia và Hùng y tế)
Ghe anh Tèo nhỏ hơn có 4 người: Anh Đàm, Tuấn Anh, bác sĩ Nhật và anh Khánh.
Ghe anh Tèo
Lên ghe, anh Khánh ra lệnh cho tài công tên Mến nổ máy, rồi anh cầm lái cho ghe chạy phăm phăm ra xa tít tắp. Tôi đứng trên boong, gió ngược chiều mát rượi, tôi đang thẫn thờ ngắm nh́n bờ đảo xa dần để xác định tàu đi hướng nào, và nghĩ rằng sẽ được câu ngay trong chốc lát. Nhưng không, anh Khánh nói trong bộ đàm cho anh Tèo: “Chạy ra điểm A5”; Tiếng anh Tèo trong bộ đàm: “A5 à, được rồi” lúc này tôi mới biết, điểm câu không phải gần bờ như tôi nghĩ mà là 1 nơi xa lắc được đánh dấu trên máy định vị mà chỉ có các chủ câu mới biết, chủ câu nào biết điểm câu đó, không phổ biến cho ai. Ghe chạy được một lúc. Nghe tiếng máy tàu có ǵ không ổn, anh Khánh nói với chị Lộ đang ngồi trong ca-bin: “Thím cầm lái, giữ cho vô lăng nguyên như thế cho con nhé”, thế là chị Lộ trở thành thuyền trưởng lái tàu bất đắc dĩ lúc nào không biết, hai tay chị lên gân nắm cứng lấy vô lăng, ngứa không dám găi. Tôi đứng cạnh đấy vừa buồn cười vừa lo không dám chạy đi đâu để nếu có ǵ th́ c̣n kêu giúp, đành lấy máy ảnh ra bấm 1 kiểu cho chị nhớ đời.
Xác định là c̣n lâu mới tới điểm câu, tôi ṿng ra đuôi tầu, không ngờ anh Hán, Hùng Bia, Hùng Y tế đă mang hết Đồ chơi ra lắp ghép. Các thuyền viên của ghe đang lấy dây Inox 1ly buộc nối 2 lưỡi câu vào nhau chuẩn bị cho cuộc chơi sắp tới, thế mà tôi vẫn c̣n lăng mạn ngắm nh́n sóng nước biển khơi. Thật đúng là kẻ lần đầu đi câu ghe biển khù khờ hết chỗ nói.
Chuẩn bị
Chuẩn bị đồ chơi:
Tôi quan sát anh em thuyền viên buộc lưỡi, sán gần tới họ hỏi đủ điều, thấy lạ, mải nh́n mà quên cả chụp ảnh mấy cái lưỡi câu đó. Xin nói để bạn đọc hiểu rơ: Lưỡi câu dùng loại thép cỡ 1,3mm. Một thẻo câu dùng 2 lưỡi, nối ṭn teng 2 lưỡi với nhau bằng 1 dây inox 1ly, đốc lưỡi này nối lên bụng lưỡi kia (Chỗ đáy chữ U) cách nhau 5cm, rồi nối thêm 1 đoạn dây inox dài 25cm nữa từ đốc lưỡi thứ 2 cho tới khoá link. Chính đoạn này để chống cá cắn đứt cước. (Sở dĩ bà con ngư dân ở đây không dùng cáp lụa v́ như kinh nghiệm cho thấy, nếu cá to cắn câu và kéo dễ làm dây cáp đó xoăn tít, thay dây liên tục, nếu gặp đàn cá đông). Hai chiếc lưỡi này móc mồi là Mực ống sống, 1 lưỡi trên móc vào lưng gần đít, 1 lưỡi dưới móc vào gáy con Mực (Hoặc cá Đổng, cá Trích c̣n sống) Dùng dây trục cước 0.45mm, máy phải khoẻ, to để quấn được 250-300m cước, máy ngang hay dọc tuỳ thích. Dùng dây to hơn tuy khoẻ, không sợ đứt nhưng cá sợ, câu không hiệu quả. Các anh trên ghe nói thế và cũng chỉ dùng loại dây này. Từ mồi tới chỗ buộc ch́ neo là 3m, Buộc ch́ từ 80g-120g (Tuỳ vào chỗ nước chẩy mạnh hay yếu) vào cước bằng sợi dây thun, buộc như vậy nếu ch́ mắc đá, kéo dây lên, dây thun bị đứt ta c̣n nguyên cả thẻo câu và mồi. Cần câu chỉ cần dài 2,1-2,7m là vừa, cần phải đủ cứng và dẻo, cứng qúa dễ mất cá mà khi được cá kéo không phê.
Chuẩn bị xong đồ nghề, anh Hán bắt đầu xem đến mồi. Mồi đă được anh Khánh và các thuyền viên chuẩn bị từ đêm hôm trước. Khi mở nắp hầm nuôi mồi (Hầm này nằm ở đuôi ghe và có nhiều lỗ “b́nh thông nhau” với nước môi trường bên ngoài do vậy mồi nuôi ở đó coi khỏe như lực sĩ), tôi và anh Hán chỉ nh́n thấy gần chục con Mực ống và hơn chục con cá Trích và cá Đổng đang bơi tung tăng, anh Hán nói: “Mồi ít thế này th́ câu ǵ” 1 cậu thuỷ thủ nói: “Đêm qua bắt đầu sáng trăng nên câu được ít mực lắm chú à, đánh mành cũng không ăn thua, có lẽ chiều phải câu cá Đổng làm mồi thôi” Nh́n sắc mặt anh Hán tôi buồn lây và lo lo là...
Vào trận và kẻ ngu ngơ:
Hai giờ tàu chạy, bờ đảo ở tận đâu đâu không rơ. Tiếng máy tàu kêu nhẹ dần xen lẫn tiếng tít tít liên hồi của máy tầm ngư chuyên dụng lắp trên ca-bin. Chiếc ghe của chúng tôi sau vài lần quay ngang, tiến lùi, anh Khánh quan sát máy định vị rồi hạ lệnh neo tàu. Chiếc ghe xoay ṿng quanh dây neo rồi thả ḿnh theo ḍng nước chảy. Nh́n mặt nước, như tôi đây chẳng hiểu nước có chảy không và nước chảy hướng nào, xung quanh bốn bề sóng nhấp nhô như nhau cả, chỉ khi ra mũi tàu nh́n làn nước rẽ ở mũi tàu mới hiểu là nước đang chảy rất mạnh. Anh Khánh nói như phân trần: “Chú Hán ơi, Hôm nay mồi ít, ta câu Đất tại đây, ở đây có nhiều cá Mú to lắm” (Câu Đất là câu sát đáy). Mọi người bắt đầu t́m vị trí ngồi sẵn sàng vào trận, mồi đă được các thuỷ thủ viên vớt từ hầm lên móc cho từng người. Tôi được ưu tiên móc mồi trước, nhưng khốn khổ thay, chưa biết câu theo kiểu ǵ, thả câu mô tê ra sao hay quăng ném như ném lăng-xê... th́ thấy anh Hán buộc 1 quả bóng bay rồi thả mồi là con cá sống xuống. Thấy vậy, tôi cũng xin và móc 1 quả bóng vào và thả theo Đại ca, thấy nói như thế là câu cá Thu. Câu cá Thu mà như vậy th́ dễ quá, quả bóng của tôi và của đại ca Hán được gió và ḍng chảy đưa xa tới cả trăm mét. Anh Hán bắt đầu lấy 1 cây cần nữa ra câu Đất với Hùng Bia, Hùng Y tế và cậu cháu Tuân. Th́ ra đây là điểm câu Đất, nên phải câu sát đáy mới hiệu quả, việc anh Hán câu cá Thu kiểu bóng bay là do anh ấy có 2 cần, và là kiểu câu “Câu giờ” cầu may. Tôi ngu ngơ làm theo bây giờ chỉ ngồi chơi ngắm nh́n mọi người thôi, v́ bây giờ mà kéo vào câu kiểu mọi người, nhỡ chết mồi th́ sợ bị la v́ mồi có ít th́ bẽ mặt dân Thủ Đô quá. Nửa tiếng đồng hồ trôi qua, ghe bên tôi không thấy động tĩnh ǵ, th́ bên ghe anh Tèo anh Bác sĩ Nhật bắt đầu kéo lên con Bè Trang đầu tiên, tôi nói đùa sang: “Đó là con cá chùa, không tính” (ư nói con đó do anh Hán câu đứt dây lần trước nay vướng phải). Nh́n từ bên ghe này, anh Hán đoán con đó nặng 3kg.
Bác sĩ Nhật với con cá Bè trang đầu tiên
Thánh nhân đăi kẻ khù khờ và sứ sở “Cá lớn nuốt cá bé”:
Lúc này không khí trên 2 tàu như nóng lên, ai cũng phấn chấn mong muốn có cá đầu tiên.
“Đây rồi, con câu được cá đầu tiên nè”. Mọi người đổ dồn ánh mắt về phía cậu Tuân tay đang gh́ cong chiếc cần câu, nhễ nhại mồ hôi cậu ta lôi lên con Bè đốm đầu tiên của ghe này, ước chừng 1,1kg.
Con Bè Đốm đầu tiên
Ai cũng khen cậu Tuân số hên, bao nhiêu cần thủ lăo luyện đi Côn Đảo vài lần kể cả đại gia Hán vẫn chưa câu được con nào th́ 10 phút sau cậu ta lại lôi lên thêm 1 con cá Nhồng cỡ 1.5kg nữa.
Chưa hết bất ngờ, th́ chỉ 7 phút sau cậu ta lại kêu lên: “Lại con nữa rồi” Tôi nh́n cần của cậu ta đang cong vút, khi cậu ta đang c̣ng lưng quay máy th́ tôi thấy cần của Tuân bỗng chùng lại. Cũng lúc ấy Tuân kêu tiếc rẻ: “Mất rồi” rồi quay nhanh máy. Mọi người đang tiếc của th́ Tuân đă kéo thẻo câu lên đến gần mặt nước, nước trong xanh hiện rơ 1 con Nhồng nữa nhỏ hơn con Nhồng lúc năy nhưng con này đă bị 1 con cá lớn đớp mất phần nửa dưới, lát cắt phẳng lỳ, hèn ǵ lúc kéo cá cậu ta tưởng mất rồi.
Con Nhồng này khi được đưa lên, chắc bản thân nó rất ngỡ ngàng không biết được điều ǵ đă xẩy ra với nó với 2 sự kiện cùng 1 lúc: Ăn mồi mà lại bị kéo lên, rồi tự nhiên bị kẻ nào đó ngoặm mất phần sau, oan ức lắm nên mất phân nửa rồi mà ḿnh mẩy vẫn uốn cong vặn vẹo trên dây câu, máu chảy ṛng ṛng xuống mặt boong, đỏ hoen cả trên lát cắt ngang thân. Ngay bản thân người câu được nó cũng mặt ngây ra nh́n con Nhồng giăy dụa trên dây cước mà không nói được câu ǵ.
Anh Khánh nói: “Chắc là con Cá Thu đớp đó. Vùng biển này 2 loài này kỵ nhau lắm. Nếu có con Thu con mà bị câu như vậy mà lúc đó có con Nhồng to ở đó th́ con Thu kia cũng bị con Nhồng táp như vậy thôi” Anh ấy gặp nhiều rồi. Nhưng khi về Côn Đảo 1 ngư dân nói đó là Cá Mập táp, con Mập đó khoảng hơn chục kư, không biết thực hư ra sao, nhưng nh́n cảnh tượng đó cũng đủ để nói lên 1 điều là dưới Đại dương mênh mông là sứ sở của quy luật tự nhiên Cá lớn nuốt cá bé.
Chị Lộ liền trao giải thưởng nóng với giá trị 1 triệu đồng cho ai câu được con cá Thu hay Cá ǵ đó mà khi mổ bụng ra có phần thân con Nhồng tội nghiệp kia.
Tôi thu bóng bay về, và thay đổi cách câu, câu Đất như mọi người đang câu chứ chẳng màng cá Thu to làm chi, khi kéo mồi lên, con Mực ống làm mồi đă chết từ lúc nào không rơ. Con mồi của tôi lần này được các thuỷ thủ viên mắc cho 1 con cá Đổng, mắc 2 lưỡi vào mà nó vẫn vùng vằng trên không mănh liệt lắm. Vừa thả xuống, ch́ chưa chạm đáy tôi thấy dây cước căng và rung lên, tôi vội vàng kéo cần, quay máy, nhưng nhẹ lắm, nhẹ hơn lúc trước khi thả. Lên đến nơi tôi mới biết, con mồi của tôi bị 1 con cá lớn táp mất 1 phần con mồi, mà sao nó lại tránh được 2 lưỡi câu của tôi cơ chứ.
Cậu Tuân lại làm mọi người bất ngờ khi kéo lên một con cá Hoắc. Chị Lộ nói: “Đúng là thánh nhân đăi kẻ khù khờ”. Qua 12 giờ trưa, mồi đă hết, bụng mọi người đă cồn cào thế mà Một ḿnh Tuân đưa lên 4 con cá trong khi mọi người chẳng thấy động tĩnh ǵ.
Xin nói thêm đôi nét về nhân vật đặc biệt này. Tuân là cháu ruột của chị Lộ, cậu ta không phải là dân ham câu, không sở hữu 1 loại đồ câu nào chỉ thỉnh thoảng lái xe đưa ông bác rể tên Hán đi câu ở đâu đó khi ông muốn giành sức khoẻ cho buổi câu hay không muốn tự lái. Hắn có được cơ hội đi Côn Đảo lần này là do anh Nam không về được, vé đă mua rồi, đổi tên là xong. Một người thế chỗ đáng khen, và không phụ ḷng hai bác của hắn. Không có hắn, chắc thành tích của Ghe tôi từ sáng tới lúc ăn trưa là con số không tṛn xoe.
Mải nói chuyện trên ghe tôi các bạn sẽ thắc mắc ông này thiên vị quá, chỉ kể chuyện ghe ḿnh, ghe bên kia chắc cũng có nhiều chuyện đáng nói lắm chứ. Vâng, rất đáng nói bạn đọc ạ.
Tuy câu cùng tại toạ độ A5, nhưng 2 ghe cách nhau tới 20m, nhiều lúc sự kiện xảy ra trên ghe này mà bên kia cũng không hay v́ hầu như 4 vị trên ghe đó ai cũng ít tiếng. Chỉ đến khi bên ghe chúng tôi hỏi sang mới rơ ngọn nghành. Thế nhưng việc anh Nguyễn Cao Đàm câu được con cá đầu tiên trên biển Côn Đảo th́ cả 2 ghe cùng phấn khởi, bởi anh đây là lần đầu lên ghe câu tại đây. Lần trước anh ra Côn Đảo cùng với gia đ́nh, định sẽ câu nhưng chẳng may gặp cơn boă, không những không được câu mà c̣n mắc kẹt tại đây hơn 10 ngày v́ băo không có phương tiện quay về đất liền. Anh hân hoan nâng cao con Bè Trang khoe với chúng tôi, miệng cười măn nguyện. Khổ một điều, chúng tôi bắt anh nâng cao con cá hơi lâu. V́ để chụp được 1 kiểu cho xứng đáng sự kiện lịch sử này khi mà 2 ghe cùng tṛng trành trên sóng và với khoảng cách xa, muốn có khuôn h́nh đẹp, rơ mặt anh tài phải zoom lại gần, mà khi zoom lại gần th́ càng khó chụp, chỉ một chuyển động rất nhỏ bên người cầm máy là h́nh bị nhoè dù đă đặt máy ở tốc độ chụp cao, măi rồi chúng tôi cũng cho “người mẫu” hạ con cá xuống. Với cái vụ chụp ảnh cử tạ này, may mà con cá chỉ nặng hơn 3kg thôi, chứ không ông anh tôi quỵ mất. Ôi không! Anh ấy c̣n muốn con cá đó phải nặng hơn cơ, con cá ấy mà là con Thu 10 kư th́ chắc anh nâng bao lâu cũng được.
Chuyển ngư trường đi câu cá Đổng làm mồi:
Cơm trưa xong, mồi sống hết, mồi chết nằm la liệt trên sàn tàu, không c̣n cách nào khác, tàu chúng tôi nhổ neo đi hơn mười cây số nữa tới băi câu cá Đổng để làm mồi. Tàu chạy, cũng là lúc chúng tôi cùng các thuyên viên củng cố lại đồ nghề.
Anh Hán lấy con mồi giả Shimano dài gần 20cm ra thả câu rê, nh́n con mồi giả của anh đẹp long lanh, nhóng nhánh dưới ánh mặt trời. Anh để mồi chạy xa tới vài chục mét rồi cắm cần xuống be tàu. Anh nói rất tiếc rằng anh Nam không về để mang lưỡi câu Stinger hook mà anh gửi mua, có loại lưỡi đó câu đă lắm.
Củng cố lại đồ nghề
Cá Đổng là 1 loài cá có màu sắc đẹp, vàng óng, chúng nặng chừng trên dưới 2 lạng. Chúng sống dưới các rạng san hô sâu chừng 35-40m thành từng đàn, tham ăn nên câu nó rất dễ. Chỉ cần lấy một thẻo câu khúc (đoạn cước buộc 5-10 cái lưỡi câu nhỏ như lưỡi câu lục số 6, cách nhau 10cm, trên mỗi lưỡi câu có tết vài sợi dây kim tuyến, lông gà) rồi dùng con mực đă chết sắt nhỏ như miếng bánh phở loại nhỏ dài 3cm móc ṭn teng vào các lưỡi câu (Không cần giấu lươi, móc xuyên qua ngang “miếng bánh phở”) rồi thả xuống sát đáy. Tay cầm cần rung nhẹ. Khi thấy nặng tay th́ giật nhẹ rồi kéo lên. Đôi lúc ban đầu chỉ có 1 con cắn câu, ta giật và kéo lên, được một đoạn lại thấy nặng tay hơn đó là lúc có thêm 1 hay 2 con nữa “dính đ̣n”.
Tới băi câu mới, chỉ có tôi, Tuân và các thuyền viên câu cá Đổng. C̣n anh Hán, Hùng Bia, Hùng Y tế ŕnh câu cá Mú khổng bằng các con mực đă chết. V́ tại các rạng san hô này thường ẩn náu những con mú khổng rất to khoẻ và rất khôn ngoan. Một giống cá h́nh dáng bên ngoài như cá song ngoài Bắc có con màu đen, con màu đỏ... có con nặng tới vài chục kư - 1 con cá Mú nặng từ 7kg trở lên nếu c̣n sống giá tại Côn Đảo là 350.000/kg cho các thương gia để bán sang Đài loan, cá Mú chết không ai mua nên khi các ngư dân câu được, họ rất cẩn thận, nâng niu và đều nuôi trong lồng nhựa thả dưới nước rồi cho ăn mực sống hàng ngày. Anh Hùng Bia rất thích ŕnh những con mú này. anh có thể ngồi hàng giờ dưới cái nắng như thiêu như đốt chỉ để ŕnh 1 con Mú. Anh nói: “Câu được Mú, ngoài giá trị kinh tế cao, bắt được nó lên là cả một kỳ công và vinh dự lắm, v́ chúng rất tinh quái, câu không khéo là nó rúc vào hang th́ coi như thua nó”.
Anh Hùng Bia ŕnh Mú khổng
Các thuỷ thủ trên tàu, ai cũng tích cực câu cá Đổng để làm mồi cho chúng tôi câu ngày hôm sau, họ câu bằng những chiếc bát gỗ đen bóng cũ kỹ, nhưng rất hiệu quả. Họ câu như đùa, người nằm ra boong nghiêng người thả 1 tay ra nhấp nháy, ngựi ngồi tựa vào ca-bin duỗi thẳng hai chân ra be tàu thế mà kéo lên cứ 2-3 con một lần, câu cá tài tử kiểu này tôi thấy lần đầu.
Các anh Hán và “Nhị Hùng” chẳng thấy Mú khổng đâu, chốc chốc lại kéo lên mấy con cá mang tên 1 vị thuốc Bắc: Trần B́. Loài cá này ḿnh dày và nặng khoảng 4-7 lạng một con. Theo anh Khánh, con này thịt nhiều, thơm, ít xương, nếu cho đông lạnh 1 ngày rồi lấy dao phi-lê 2 bên lườn đem giă làm chả chiên th́ ăn ngon đến “Quắt tai”. Nhưng làm chả khi cá c̣n tươi th́ ăn không ngon bằng cá đă cho cấp đông (?). Tôi vẫn biết người đi biển lâu năm sành ăn các món đặc hữu lắm. Chẳng thế mà trên ghe anh Đàm lúc về, 4 anh mỗi người đều có 1 hộp thịt cá Trần B́ mà anh em thuỷ thủ giă sẵn cho. Khi về lại Sài G̣n, ngay bữa cơm trưa hôm ấy, chị Lộ làm theo lời anh Khánh, với món chả cá Trần B́ thơm phức này đă làm 2 tai tôi teo đi phân nửa. (Không tin, sờ thử xem).
Anh Khánh chủ ghe cũng tham gia vào đội câu, cả ghe nhộn nhịp bắt cá, mồi ai người ấy lo, không ai móc hộ ai cả. Chẳng mấy chốc tôi thấy sàn ghe la liệt cá Trần B́.
Anh Khánh và con cá Trần B́
Bỗng anh Hùng Bia đứng lên tay cầm cần cong vút chửi thề: “Mẹ mày, ông ŕnh mày măi” anh gh́ chặt đốc cần vào bụng, tay trái quay máy nhưng nặng quá không chuyển, máy kêu tạch tạch, dây câu căng như dây đàn. Biết chắc đây là con Mú khổng nên anh không dám hạ cần cho chùng cước để quay máy v́ như thế con Mú sẽ có cơ hội chui vào hang dưới rạng san hô, vừa mất cá vừa mất lưỡi. Con cá thi gan với người được một lúc chắc mệt quá đành tạm thời thoả hiệp. Hùng Bia không bỏ lỡ cơ hội quay nhanh máy, nhưng con cá tinh ranh kia cũng không vừa, nó chạy về phía thân ghe, khiến cần của anh có nguy cơ bị bẻ gập. Cứ như vậy, anh cầm cần chờ thời cơ mới. Nhưng thân tàu nhấp nhô như kẻ đồng loă với cá đă cắt đứt dây câu của anh... Tôi theo rơi từ đầu đến cuối “cuốn phim hành động” này nên rất tiếc cho anh và cả cho tôi nữa v́ mất dịp mục sở thị chú cá Mú khổng Côn Đảo nổi tiếng này. Vẫn biết Cổ Nhân nói: Con cá mất bao giờ cũng là con cá to. Nhưng tôi và Hùng Bia đều khẳng định rằng, nếu con này mà câu lên được chắc không dưới 5kg đâu các bạn ạ.
Một ngày mới bắt đầu
B́nh minh trên biển ở ta bao giờ cũng sớm hơn đất liền, không hẳn là nó gần kinh tuyến gốc hơn, mà không gian xung quanh bao la không 1 trướng ngại vật nào che khuất, mặt trời mới nhô lên nơi chân trời mà mặt biển đă sáng loáng, bức xạ lên không gian càng làm cho biển sáng hơn. Sống nơi biển cả trùng khơi này nh́n bốn phương tám hướng, trong 1 ngày chứng kiến rất nhiều hiện tượng thời tiết như giông, mưa, nắng ở xa và rất xa mà trên đất liền không bao giờ có điều kiện quan sát được.
Sáng sớm hôm ấy, đang ngủ ngon giấc, Hùng Bia đánh thức tôi dậy để tránh mưa và chuẩn bị cho ngày câu mới. Trên đầu chúng tôi mây cuộn đen x́, thế mà đằng Đông kia, ông mặt trời vẫn b́nh thản toả những ánh sáng da cam rực rỡ. Tôi chỉ kịp chạy tới ca-bin khoác vào ḿnh chiếc áo câu chống nước của dân câu fly th́ hạt mưa đă rơi lộp bộp, lộp bộp rồi rào rào ồn ă. Mọi người chạy hết vào ca-bin và buồng thuỷ thủ, ngồi bó gối sát nhau. Con ghe của chúng tôi vẫn cần mẫn xuyên mưa chạy về điểm câu mới, cách điểm câu mực đêm khoảng 10km. Ghe càng chạy càng ra xa tâm cơn mưa nên hạt mưa thưa dần rồi tạnh hẳn, để lại đằng sau cả 1 vùng trời xám xịt từ mặt biển trở ngược lên trên.
Phong độ chỉ là nhất thời, Đẳng cấp mới là vĩnh viễn
Mồi mực đêm qua câu và đánh lưới mành cũng chẳng được bao nhiêu, xem chừng một ngày câu khó khăn mới lại tới với chúng tôi.
Máy tầm ngư kêu tít tít liên hồi báo hiệu điểm câu có nhiều cá, nh́n màn h́nh máy tầm ngư anh Khánh báo nơi đây sâu 54-58 m: “Đây là điểm câu đất, câu sát đáy, ta câu ở đây để lấy cảm giác sau đó di chuyển sang điểm câu cá Thu”
Hùng Y tế ngồi với tư thế rất nghề
Anh Hán vẫn câu 2 cần, 1 để câu cá Thu theo kiểu bóng bay móc con cá Đổng khoẻ nhất hầm mồi và 1 cần câu đất. Rút kinh nghiệm buổi câu hôm qua, tôi xin được móc con mực ống thật khoẻ để câu đất. Quyết làm nên chuyện trong trận hôm nay. Chúng tôi ngồi câu phía sau ghe, nơi có hầm mồi bên cạnh. Nh́n sang 1 thuyền bạn đang câu gần đó tôi thấy họ ngồi vắt vẻo trên be, 1 chân thả xuống dưới, chân kia thu về. Tôi cũng bắt chước ngồi như vậy cho đúng dân câu “phờ rồ”. Mà quả thật ngồi kiểu này thoải mái hơn nhiều, thế mà hôm trước tôi không dám ngồi v́ sợ nhỡ chẳng may... làm mồi cho cá Mập Côn Đảo.
Bỗng như ai níu đầu cần tôi xuống, 2 tay tôi giật mạnh. Trúng rồi! Con cá dưới nước sâu gh́m cần tôi, tim tôi đập nhanh, miệng hét vang: “Tôi là người câu được cá đầu tiên ngày hôm nay” mọi người đổ dồn mắt về tôi, cây cần của tôi cong như cung tên... Bằng 1 động tác nhanh và dứt khoát anh Lễ thuyền viên đă khấu mang lên con cá Hoắc. Tôi sung sướng nhờ cậu Mến nhanh tay móc con mồi khác rồi thả từ từ con mồi xuống. Khi cục ch́ vừa chạm đáy tôi vội vàng quay máy để kéo cục ch́ lên 3m (cục ch́ cách lưỡi móc mồi đúng 3m), như vậy, con mồi của tôi nếu không có nước chảy th́ nằm sát mặt rạng san hô, nhưng ở đây nước chảy mạnh lắm, con mồi chắc bơi là là cách đáy một mét.
Đang hân hoan v́ ḿnh câu được con cá đầu tiên của ghe th́ đầu cần tôi rung lên, biết cá đă cắn câu, tôi giật mạnh. Lần này tôi không hồi hộp như lần đầu, từ từ thao tác đưa lên con Bè Trang to đùng khoảng hơn 3kg.
Lúc này Hùng Y tế ngồi bên tôi cũng cong cần kéo lên con cá Hồng Đếm, màu đỏ cam có cái chấm đen phía cuối thân đẹp rực rỡ cỡ chừng hơn 2 kg.
Hùng Y tế: Hồng Đếm đẹp không nè?
Cả ghe tôi náo động, khi mọi người cùng lần lượt đưa lên các con cá Hoắc, Bè Trang và cá Lăo. Chị Lộ như một hoạt náo viên chính hiệu, luôn đứng sau người nào đó hét lên thông báo tên và cân nặng con cá sắp được khấu lên boong. Tôi cũng phục tài ước đoán của chị, con cá đang giăy giụa dưới làn nước trong xanh kia mà chị đoán cân nặng của từng con rất chính xác, khi đi chợ mua đồ ăn chắc không có bà nào loè được chị. Các anh Mến, Lễ và (?), (tôi lũ lẫn quên mất tên rồi), chóng mặt chạy tới chạy lui lo khấu cá, gỡ cá và móc mồi cho mọi ngựi, đôi lúc không kịp c̣n bị anh Khánh quở trách.
CHUYỆN ĐI CÂU CÔN ĐẢO 2 B Đang mải nh́n con cá Hồng Đếm mà lần đầu tiên tôi được chiêm ngưỡng th́ cây cần của tôi như bị ai kéo ngang suưt nữa rời khỏi tay làm tôi hoảng hốt kêu lên “ôi! ôi!” rồi nhanh tay tôi giật mạnh. Khác với hai lần trước, con cá này khoẻ lắm chạy ngang bên trái rồi lại đảo qua phải, lúc tiến lúc lùi. Chống đốc cần vào bụng tôi cố gh́ cần và quay máy, mỗi lần kéo cần lên nặng tay lắm, sức cá biển và ở độ sâu 54 m cơ mà. Khi cá lên c̣n cách mặt nước chừng 1m, tôi thấy h́nh hài con cá dài loằng ngoằng chừng 1,2m, nó chạy uốn lượn như con rắn xung quanh một khoảng rộng. Tôi chưa biết con ǵ th́ chị Lộ nói to: “Ôi con Nhồng”. Cá Nhồng? Tôi câu được cá Nhồng? Thật hay mơ? Khi anh Mến dùng cây khấu móc vào thân nó đưa lên tôi vẫn chưa hết thở dốc. Tôi sung sướng quá nâng cao con cá để chị Lộ chụp ảnh và cố nèo chị chụp thêm tấm nữa cho chắc cú. Tôi kiêu hănh ra mặt v́ đến lúc này trên cả 2 ghe con Nhồng của tôi là to nhất, và là cá dữ dằn nhất trong số các con được câu lên hôm nay.
Liền sau đó, tôi lại lôi lên 1 con cá Hoắc nữa gần như đồng thời với hùng y tế.
Nào hai ta cùng giật (Hùng Y tế và tôi)
Kể từ khi tôi câu được con cá đầu tiên đến con thứ 4 này là khoảng thời gian kỷ lục, nó chỉ xảy ra trong ṿng 15 phút đồng hồ. Mà 4 con cá đều mang tên khác nhau, không con nào giống con nào, con Bè Trang cũng to nhất trong mớ Bè Trang được câu lên lúc này. Hôm nay, biển Côn Đảo lại đăi khách khù khờ rồi.
Chị Lộ khản cả giọng, khi các anh Nhị-Hùng và cậu Tuân thi nhau đưa cá lên.
Hùng Y tế
Chị Lộ luôn giơ hai tay lên miệng làm loa sang ghe anh Tèo tường thuật kịp thời diễn biến trên ghe tôi và luôn hỏi số cá bên ghe đó, Hai ghe như có cuộc thi không hẹn trước.
Tuấn Anh bên ghe anh Tèo với con cá mà tôi không biết tên
Anh Đàm
Cá củaTuấn Anh
Nói trộm chứ, đến giờ phút này khi tất cả mọi người đều đă có cá, người ít th́ 2 con, người nhiều như tôi (xin được kiêu căng một tư) cũng được 5 con (không kể con cá Trần B́ bé tí síu 0,6kg) th́ đại ca Hán vẫn đang ngồi “thiền”.
Không nao núng, mặc kệ “lũ trẻ ranh”. Với bản lĩnh của dân câu lăo luyện, từng trải và sự động viên rất kịp thời của chị nhà, con Hoắc đầu tiên của anh Hán cũng đă lên boong.
Anh Khánh luôn nhắc mọi người nhớ khi ch́ tới đáy th́ kéo lên khoảng 3m để khỏi bị kẹt, và cá đang vào dễ câu. Nhưng anh Hùng Bia khi nh́n thấy ghe của ngư dân câu gần đó bắt lên 1 con Mú khổng đỏ to đùng, chúng tôi nh́n đoán chừng hơn 5kg th́ anh ấy quyết thả mồi sát đáy, không sợ kẹt ch́ để ŕnh bắt những con Mú khổng kia. Anh nói với tôi: “Nếu em câu được nó em sẽ biếu anh để anh mang ra hanoi ăn cho biết thế nào là Mú Côn Đảo, ngon lắm anh ạ”. Các cụ thường bảo: “Nói trước bước không qua”. Cuối buổi anh vẫn không câu được con mú nào mà tặng lại cho rạng san hô 3 bộ thẻo câu cùng gần nửa cân ch́...
Chị Lộ h́nh như lúc này không muốn làm hoạt náo viên kiêm nhiếp ảnh gia nữa nên quyết cầm cân đứng câu, tư thế chẳng giống ai, thế mà khi cá cắn câu, chị kéo mệt quá, muốn nhờ anh em thuỷ thủ giúp đỡ nhưng anh Hán ngồi cạnh không cho. Anh muốn chị tự lập đưa con cá lên từ đầu đến chót. Hùng Y tế nói: “Thấy Bà già câu cá chưa?”
Kéo xong con cá Bè Trang lên chị bóp cánh tay kêu đau rố chị ngồi thở, cả ghe cựi vui như tết. Con Bè Trang của chị to hơn con Bè Trang của tôi.
Câu được nhiều cá như chúng tôi mà không có giá trị và nhỏ tư síu để làm chi? Đại cá Hán oằn người thận trọng kéo cần, quay máy, khi cá lên gần mặt nước chị Lộ hét lên gần như mất giọng: “Ah! cá thu, to lắm”
Anh Khánh đứng trên nóc ca-bin nói vọng xuống: “Chú hán ơi, lấy 1 triệu tiền thưởng của thím Lộ nhớ chia cho con nha!”. Chị Lộ nhanh miệng nhắc ngay lại điều kiện: “Phải mổ ra xem bụng nó có con Nhồng hôm qua không đă”. Người được vinh dự khấu con thu này là tài công Mến, dứt khoát và nhanh nhẹn, con thu đă được anh đưa lên boong, và không quên dùng cây vồ gỗ đập cho nó 3 cái, đang giăy giụa con thu lịm cứng.
Chiếc cân tay lúc này mới được đem ra sử dụng, con Thu chiếm ngay vị trí vô địch mà con Nhồng của tôi nắm giữ từ sáng. Nó nặng 5,5kg.
Tôi áy náy quá, tiện thể xin được cân con Nhồng của ḿnh th́ được báo nó chỉ nặng có 4,0kg. Tôi dơng dạc nói lớn: “Trong mọi hoàn cảnh, Phong độ chỉ là nhất thời, Đẳng cấp mới là vĩnh viễn” cả ghe cười vang đồng t́nh.
Đẳng cấp của đại ca Hán c̣n được khẳng định khi ngay sau đó 4 phút, anh lôi lên 1 con cá Cam lực lương.
Những con Hoắc, Bè Trang, cá Lăo anh đưa lên sau đó đều to.
“Hết nạc vạc đến xương”
Cá cắn nhiều, mới hơn 1 giờ câu mà mồi sống của chúng tôi cũng cạn kiệt dần. Như vậy không thể có mồi cho điểm câu cá Thu. Chúng tôi quyết định ở lại câu thêm chút nữa. “Hết nạc vạc đến xương” Chúng tôi bắt đầu phải câu bằng mồi chết. Với mồi chết này chúng tôi chỉ đưa lên những con cá Trần B́. Anh nào hên lắm mót được con mồi nào c̣n ngắc ngoải th́ hy vọng nhiều. Có lẽ tôi là khách phương xa nên các thuỷ thủ cũng cố vợt cho tôi con mồi sống c̣n tương đối. Với con mồi này một lần nữa tôi làm lên một “Đặc sản” mà chưa ai trên ghe câu được đó là con cá Quỵt (2,5kg). Một loài cá hung dữ của Côn Đảo. Hùng Y tế nói: “Con Quỵt này bé, nếu chú mà gặp con nặng 5kg th́ kéo được nó lên th́ mỏi dừ tay, nó khoẻ lắm”. Hèn chi lên tới gần mặt nước rồi mà nó c̣n chạy loạn xạ. Đă là loài cá mới trên ghe th́ tôi phải xin được chụp tấm h́nh để cho bà con ngoài Bắc xem. Có ai biết ngoài Bắc có loài cá này không? Tên nó gọi là ǵ?
Sau 2 giờ câu, mồi hết hết sạch. Mua không có nơi bán, xin th́ chẳng ai cho, chúng tôi đành nhổ neo đi câu cá Đổng.
Ghe chạy, mọi người nghỉ ngơi tránh nắng. Chị Lộ h́nh như cứ ngơi tay là chị không chịu được, chị bắt đầu lấy dao mổ cá, moi hết ruôt gan, rồi móc mang hết chỗ cá chúng tôi câu được trong 2 giờ câu.
Kết quả sau hai giờ câu
Lúc này mọi người mới nhớ ra là từ sáng đến giờ chưa ai có ǵ vào bụng. Anh Khánh nhắc các thuyền viên nấu ḿ mực, nhưng nghe đến tiếng Mực ở đây, chúng tôi ai cũng xin chào, để bụng ăn trưa cho ngon miệng.
KỂ CHUYỆN CHUYẾN CÂU TẠI CÔN ĐẢO 5-2006 (Phần III A)
Người viết: Lê Mạnh Hùng Photo: Nguyễn Thị Lộ, Nguyễn Cao Đàm, Lê Mạnh Hùng
Nhọc nhằn t́m kiếm cá Thu:
Có chút “lưng vốn” là số cá Đổng mà chúng tôi mới câu được, Chủ ghe Khánh đưa chúng tôi tới băi câu cá Thu.
Mỗi lần di chuyển như thế, anh Hán lại lấy đồ nghề câu rê ra dùng, anh nói với tôi khi mọi người đă lăn ra nằm tránh nắng trong những khoảng râm hiếm hoi trên ghe: “Ghe chạy nhanh thế này cơ may trúng cá là rất thấp, nhưng ngồi không cũng thế thôi, biết đâu con ǵ ǵ đó nó tức khí táp, thế là ta thành công, mà đă táp th́ chắc chắn đó là 1 con cá to”. Ông nói có lư, và cũng đầy hy vọng. Tôi cầu chúc cho ông thành công, v́ đă 2 lần trong chuyến câu này ông đă thất bại nhưng vẫn không làm ông nản.
Thuyền trưởng Khánh và Đại ca
Tôi không biết khi câu rê, tàu phải chạy với vận tốc nào là vừa? Cá nào ăn mồi khi câu rê? Nhưng tàu anh Khánh có tốc độ hơn 10 km/h th́ chắc câu rê, tàu phải chạy chậm hơn. Chưa lúc nào trong tôi có 2 ḍng suy nghĩ đầy mâu thuẫn như lúc này. Một là, muốn tàu chạy chậm hơn để cho việc câu rê của anh Hán có kết quả, v́ nếu thành công th́ chắc con cá đó phải là loại “Bạo chúa Khủng Long”, lúc đó ai có mặt tại đây sẽ là diễm phúc lớn v́ được chiêm ngưỡng h́nh hài nó. Hai là, muốn tàu chạy nhanh hơn để sớm được câu cá Thu, nếu may mắn câu được th́ đó là niềm mong ước của tôi.
Đến băi cá Thu, anh Hùng Bia kéo con mồi giả câu rê của anh Hán vào, cầm con mồi đưa cho anh Hán xem: ”Ông xem con ǵ nó táp này? Tôi ṭ ṃ sát lại nh́n vào, anh Hán lật 2 bên con mồi chỉ vào vết răng sâu, dài đến 2cm nằm 2 bên dối xứng trên thân con mồi, làm trầy xước lớp sơn đẹp óng: “Có cá táp đấy, nhưng chắc tàu chạy nhanh quá, nó bơi không kịp, mồm lại to nên không dính lưỡi”. Tôi tiếc cơ hội này quá. Nhưng ông b́nh thản như không, lặng lẽ xối nước ngọt rửa rồi phơi con mồi trên hộp đồ câu như không có chuyện ǵ xảy ra. Tính cách của dân câu có Đẳng cấp là thế đấy. Thắng thua là lẽ thường t́nh. (Rất tiếc tôi lại không chụp con mồi này để cho độc giả chiêm ngưỡng và nghiên cứu)
Trên băi câu đă có 1 ghe của người họ hàng anh Khánh câu từ bao giờ. Đồ nghề của họ, ví như gậy Tầm Vông trong thời đánh Pháp của ta vậy, đơn giản, thô sơ và mộc mạc như chính tâm hồn của họ.
Chúng tôi vừa tới, chưa kịp neo tàu đă thấy 1 ngư dân đang co kéo 1 con Thu to và dài, Hùng Y tế nh́n đoán nó nặng 8-9kg. Tôi chắc mẩm phen này ḿnh sẽ được toại nguyện.
Nước chảy mạnh, Anh Khánh khuyến cáo dùng ch́ 100-120gram. Với kỹ thuật câu cá Thu nơi ḍng chảy này, chủ yếu phải thả dây từ từ, không nhanh quá sẽ làm cục ch́ xuống mạnh, kéo cá mồi dễ gây sốc, chết sớm, bằng cách lấy tay tỳ nhẹ vào Mobin để hăm cho dây ra chậm. Khi con mồi đă ra xa khoảng 45-50m th́ dừng. Các đường câu của chúng tôi đều xuôi theo ḍng chảy phía cuối ghe, nên việc thả mồi phải quan sát, tránh làm các đường câu cắt nhau. Ai cũng hết sức chú ư việc này, nhưng nhiều khi con mồi khoẻ, chạy tạt ngang làm chúng tôi phải đổi vị trí ngồi cho nhau. Khi đă yên vị rồi th́ ngồi chờ cá cắn là VÚT. Nghe th́ rất đơn giản. Theo anh Khánh, mùa này câu cá Thu là cuối vụ rồi, chỉ c̣n những con lạc đàn chưa chịu ra khơi xa, chúng đang luẩn quất kiếm ăn lẻ tẻ nên không có đàn, câu cực kỳ khó. Nhưng đôi khi cũng gặp nhóm nhỏ, câu cũng đă lắm.
Ba mươi phút trôi qua, mỗi người tren ghe tôi đă 2 lần thay mồi (Lâu lâu phải thu dây về kiểm tra, mồi chết phải thay) mà không thấy ai có con mồi nào bị táp, các con mồi chết vẫn c̣n nguyên h́nh hài. Ghe anh Tèo bắt đầu di chuyển sang điểm câu khác, đi phương nào mà ghe tôi không nh́n thấy được. Từ lúc đó đến ngày hôm sau lên bờ chúng tôi mới gặp lại nhau.
Các anh Hùng Y tế, Hùng Bia và Tuân bắt đầu chuyển sang câu Đất bằng mồi cá chết, Anh Hán cũng lấy lại 1 cần để câu cá Ḅ Da.
Riêng tôi vẫn hy vọng ḿnh sẽ may mắn hơn mọi người, nên vẫn trung thành với tên gọi của điểm câu. Hơn nữa, nh́n con Ḅ Da tôi mất cảm t́nh: Da nhám dày, miệng nhỏ lại vều ra, hai mắt lơ láo trông rất gian. Ấy thế mà mọi người nói, khi ăn phải lột da, thịt trắng và thơm ngọt lắm. Các anh ấy câu được rất nhiều con Ḅ Da này và cả cá Trần B́ nữa.
Thế chỗ ghe anh Tèo sau 15 phút là 1 ghe khác. Họ vừa đến 5 phút đă thấy 1 cần thủ kéo lên 1 con Thu dài thơng thượt. Kẹp giữa là ghe chúng tôi, hai ghe của ngư dân hai bên đều đă câu được cá Thu. Hỏi vọng sang hỏi các anh ấy câu mồi ǵ th́ được biết họ câu bằng mồi Mực. Mồi Mực bao giờ cũng nhạy hơn mồi cá. Biết chẳng thể nào sánh được với mồi của họ, v́ mồi câu là rất quan trọng. Chúng tôi quyết định ra đi đến điểm câu mới, từ giă ư định chinh phục cá Thu Côn Đảo lần này.
Trưa hôm sau, qua máy điện thoại cầm tay (Trên biển, 2 mạng Vinaphon và Mobilefone vẫn phủ sóng) chúng tôi được biết trên ghe anh Tèo, anh Đàm lập thành tích suất sắc khi câu được con Thu đầu tiên trên ghe và trong đời nặng 5,0kg, sau đó anh Nhật cũng kéo lên con Thu 4,5kg. Cả ghe chúng tôi chúc mừng hai anh.
Những con cá diêm dúa:
Dưới các rạng san hô ở đâu cũng vậy, là nơi quần tụ của nhiều loài cá. Trong các buổi câu chúng tôi không chỉ đưa lên những con cá quen thuộc với thị trường như câu chuyện tôi đă kể vừa qua mà c̣n câu được những con cá có h́nh hài, màu sắc rất phong phú. Có con có làn môi đỏ như son, đầu các vây đuôi cũng có “Móng đỏ”, dân câu B́nh Thuận gọi là cá Ca-ve.
Có những con nếu nuôi trong bể cá cảnh th́ chắc chắn được phong là Hoa hậu.
Hai anh Nhật và Khánh Dube
Có con như trái Chôm Chôm khổng lồ.
Cá Nóc
Có con có bộ da như con Nhím.
Có con khoác trên ḿnh bộ xiêm “Sa-tanh xanh” óng ả nhưng có bộ răng “Cải mả” đểu cáng.
ĐI CÂU CÔN ĐẢO - PHẦN 3 B “Trời ơi! Tôi phục Tôi quá!”: Buổi sáng ngày câu cuối cùng, Mồi câu lại khan hiếm hơn hôm trước. Chúng tôi quyết định câu tại một điểm mới sát đảo Ḥn Trứng, Ḥn đảo tṛn trắng xoá, Trông xa như quả trứng khổng lồ, nó như cột mốc để định vị cho tàu thuyền trên vùng đảo này. Trên đảo không có cây cối mọc bên trên, chỉ có những con Hải Âu xám làm chủ vỗ cánh bay đi bay về.
Hùng Y tế hôm nay nổi bật như người lĩnh xướng trong bản hợp ca. Liền một lèo trong vài phút anh mang lên 1 con cá Hoắc quen thuộc và 1 con cá Kẽm khi mọi người chưa có hiện tượng nhấm nháy ǵ.
Cá Kẽm
Rất nhẹ, cần câu của tôi gợn khẽ như một chút nghi ngờ thoảng qua. Tôi không tin đó là cá cắn câu, v́ đă quen tính phàm ăn của cá Côn Đảo. Nhưng tôi cũng giật Bừa lên để biết nguyên nhân của cái sự rung rinh đó. Khi kéo cần lên, cảm giác đă rơ ngay. Nhẹ, nhưng vật thể bên dưới chạy ngang, rồi ṿng tṛn quanh đầu cần. Khi đưa lên, chi tiết đầu tiên nhận thấy là nó có 2 cái RÂU to, dài đến chục phân. Đang ngẩn người nh́n thân h́nh màu hồng bạc của nó th́ anh Khánh chủ ghe ngạc nhiên thốt lên: “Ôi! Con Phèn Râu” Rồi anh nói tiếp: “Con Phèn Râu này to quá, con này phải hơn 1 kư, b́nh thường con to nhất chỉ có 5 đến 6 lạng là cùng, sao con này to thế. 22 năm làm nghề cá chưa bao giờ nh́n thấy chứ đừng nói câu được. Đặc biệt đó chú Hùng ơi” Rồi anh đích thân mang cái cân đến móc hàm nó xem nặng bao nhiêu: “Tṛn 1 kư, Hay quá, Hay quá” Câu Hay quá là câu nói quen thuộc của anh khi có sự kiện nổi bật nào đấy. Nếu theo như lời anh Khánh, th́ có lẽ tên tôi phải được ghi vào sách Kỷ lục Ghi-nét VN đấy chứ. Thế mà cả ghe nghe xong lời anh Khánh nói, vẫn cho là chuyện b́nh thường nên không ai tỏ thái độ ǵ đặc biệt cả, các anh vẫn chăm chú vào công tác “chuyên môn”. Riêng tôi, tôi sung sướng gào lên: Trời ơi! Tôi phục Tôi quá”. Cả ghe nghe xong ph́ cười, anh Hán nh́n tôi cười và lắc lắc cái đầu.
Khi ngồi câu lại, tôi ngẫm nghĩ: Chắc con cá Phèn Râu này đă có cả Trăm năm tuổi, nếu mà nó ở trong bể cá cảnh nhà ai, với cái tuổi như vậy th́ có lẽ nó biết nói rồi cũng nên.
Sinh hoạt trên ghe: Tiện nghi tối thiểu, đầy ắp t́nh người. Một chiếc ghe câu b́nh thường chỉ có sáu người kể cả Thuyền Trưởng. Mỗi người ngoài nhiệm vụ chung là câu cá, từng người c̣n có nhiệm vụ riêng: Chạy máy, nấu ăn, chăm sóc ngư cụ...Thế mà mấy hôm nay, nạn nhân măn trên ghe đă làm đảo lộn mọi sinh hoạt của các thuỷ thủ vốn hiền lành, chăm chỉ.
Lúc mới lên ghe, tôi quan sát trong ca-bin Thuyền Trưởng, các thiết bị cần thiết cho người đi biển được anh Khánh trang bị đầy đủ: Máy bộ đàm, máy tầm ngư màn h́nh lớn và máy định vị GPS. Trong pḥng thuỷ thủ (Gọi là pḥng cho sang) nằm trên buồng máy, lúc máy chạy tấm ván gỗ lát sàn nóng hầm hập chỉ đủ chỗ cho 4 người nằm co, v́ nó dài khoảng 1,8m nhưng chỉ rộng 1,4, do đó phải nằm ngang mới đủ chỗ. Phía trên sát với ca-bin là bộ nghe nh́n nhỏ nhắn: TV 14”, máy CD. Tôi không biết tối đến, hơn chục người này sẽ nằm ở đâu cho hết, mà trời mưa th́ sao nhỉ? Góc dưới bên phải sát mép thành tàu, là chiếc bếp ga xinh sắn. Làm nghề Kiến trúc như tôi cũng không thể h́nh dung nổi mọi ngóc nghách của con tàu đều được sử dụng như những cái ngăn tủ đa năng, gọn gàng ngăn nắp.
Trên cái bếp ga nhỏ bé đó đă được các anh nấu cho chúng tôi các bữa cơm ngon dẻo. Thức ăn, được chế biến chủ yếu là Mực mồi chết, cá câu được trong ngày cùng với 1 số thực phẩm, rau xanh và gia vị mà chị Lộ đă lo mang đi từ Sài G̣n.
Mỗi lần bữa cơm được dọn ra, nh́n những đôi đũa, cái bát, cái đĩa chẳng có cái nào giống cái nào, tôi chắc chúng là những cái bền nhất c̣n lại trong sự chọn lọc tự nhiên của bao lần mua sắm. Thế mà các anh vẫn cố chọn những cái bát đẹp nhất, lành lặn nhất và những đôi đũa khả dĩ nhất giành cho chúng tôi.
Trọng tải của ghe tôi không rơ là bao nhiêu? Nhưng mỗi lần đi xa, phía trước ghe là hầm nước đá được các anh chứa đầy để cấp đông cho cá câu xem chừng khoảng 5m3. Số nước đá này cũng là phương tiện giải nhiệt khi các anh uống cafe, trà đá sau những giờ lao động mệt nhọc dưới cái nắng chói chang trên biển cả. Nước ngọt chứa trong các can 20-50lit (Tối đa được 1000lít) lượng nước này chỉ được dùng trong ăn uống. Khi tắm, mọi ngựi lấy thùng múc nước từ dưới biển lên để tắm, tắm xong cứ thế mà mặc đồ vào, không cần tráng nước ngọt, quần áo họ không giặt như những người trên bờ mà là thu gom rồi buộc túm lại với nhau thả xuống dưới nước phía mũi tàu, khi tàu chạy sóng nước vỗ vào quần áo, cả mớ quần áo đó quay tít trên mặt nước. Chẳng có cái máy giặt nào trên thế giới gặt sạch bằng.
Máy giặt công suất cao
Với chúng tôi, bằng t́nh cảm chân thật anh Khánh ra sức vận động chúng tôi cứ dùng nước ngọt mà tắm, nhưng chúng tôi nói không với nước ngọt, v́ khi đă đến đây th́ chúng tôi quyết đồng cam cộng khổ với anh em. Xuất ưu tiên đó chúng tôi chỉ giành cho chị Lộ.
Mọi sinh hoạt chung khi tối đến đều diến ra sàn tàu phía sau nơi có hầm mồi: ăn cơm, uống cafe, xem TV và câu Mực đêm làm mồi.
Đêm đến, Các anh mời chúng tôi lên ca-bin và pḥng thuỷ thủ ngủ, nhưng chúng tôi xin phép được ngủ ngoài trời, trên nắp hầm mồi, và chính nơi ban ngày chỗ tôi ngồi câu. Để chỗ cho các anh ngủ ngon, sáng sớm c̣n đánh lưới mành bắt Mực.
Mùng một lưỡi trai Mùng hai lá lúa Mùng ba câu liêm Mùng bốn lưỡi liềm Mùng năm liềm giật Mùng sáu thật trăng Mười rằm trăng náu Mười sáu trăng treo...
Chúng tôi ở đúng ngày liềm giật và thật trăng. Trong thành phố, làm ǵ nh́n thấy trăng, nhưng ngoài biển trăng sáng lắm, sáng cả bầu trời đêm, các đèn pha câu Mực không làm chúng hấp dẫn nên mồi hiếm là phải.
Anh Đàm, mới 3 giờ sáng đă dậy câu cá Trần B́, anh nói: “Đêm câu sướng lắm, mát mẻ, Cứ thả là giật” Một ḿnh anh câu đủ cho cả 4 người trên ghe đó vặt đầu, phi-lê giă chả đem về.
Anh Đàm: Mực to không? Hiếm lắm đấy!
Sinh hoạt chung ở phía sau tàu, tất nhiên sinh hoạt riêng tư tế nhị sẽ được thực thi ở phía trước tàu. Nơi không có ánh đèn pha rọi vào. Buổi chiều hôm đầu tiên trên biển, tôi ghé tai Hùng Bia hỏi cái điều riêng tư tế nhị đó: - Đi biển như thế này, sinh hoạt bị đảo lộn, cái đó cũng thay đổi theo nên ít xảy ra lắm, em đi nhiều lần rồi em biết, 3 ngày không đi lần nào, đấy rồi anh xem. – Hùng Bia trả lời. - Nhưng nhỡ ra th́ sao? Ăn uống toàn đồ biển nữa? - Tôi lo lắng hỏi lại. - Th́ ra phía trước, tay bám vào be tàu cứ thế mà đi xuống nước! - Bám như thế nào? Ngă th́ sao?
Rồi tôi bắt anh ra làm mẫu. Có lẽ sợ quá nên tôi không dám có nó trong 3 ngày đi biển.
Nhưng không phải ai cũng may mắn như tôi, Một Nhiếp Ảnh Gia trong đoàn đă chộp được cái điều mà tôi khiếp sợ nhất mà một thành viên khác đang thực hiện. Chủ thể trong tấm h́nh này đồng ư cho tôi đưa lên đây để những ai yếu bụng và yếu bóng vía th́ hăy xem lại ư định đi câu tại Côn Đảo. Và cũng từ tấm h́nh này, chúng tôi gọi anh là Kh. Dube. Cái tên nghe rất Âu châu.
Chính v́ sự thiếu vắng 1 hạng mục quan trọng này mà có không ít thuỷ thủ đă bỏ mạng trên biển khi ban đêm ghe chạy, một ḿnh ra Đu be, buồn ngủ hay v́ đang bị Tào tháo đuổi, kiệt sức rớt xuống mà không ai biết để cứu.
KỂ CHUYỆN CHUYẾN CÂU TẠI CÔN ĐẢO 5-2006 (Phần cuối 4 A )
Người viết: Lê Mạnh Hùng Photo: Nguyễn Thị Lộ, Nguyễn Cao Đàm, Lê Mạnh Hùng Bác Hồ Văn Hán-Một tấm gương bảo vệ thiên nhiên:
Bữa cơm trưa cuối cùng của chúng tôi được các thủy thủ trên ghe mời ăn sớm hơn thường lệ, khi tàu vừa đi một chặng đường dài về phía gần Đảo. V́ anh Khánh chủ ghe muốn chúng tôi dành nhiều thời gian liên tục cho buổi câu cuối cùng trên vùng Tàu đắm này (Cách Đảo chừng 18km). Theo như lời anh Khánh, Điểm câu này tuy ít cá nhưng đă câu được con nào th́ con đấy “Đáng đồng tiền bát gạo” cứ gọi là kéo đă tay, đầy cảm giác. V́ khát khao có được những con Mú khổng, mọi người xin được lấy mồi để thả câu, câu trước khi ăn một lúc.
Mú khổng chưa câu được con nào, mọi người chỉ câu được Hoắc, Lăo và Trần B́, các loại cá mà chúng tôi không mong muốn. Chị Lộ câu bằng cần tre của anh thủy thủ Lễ với guồng bát (Đài) cũng được con Trần B́ vàng rộm. Nh́n chị quấn cước bằng bát gỗ thận trọng, khoan thai như các bà ngồi cuộn len đan áo cho chồng mỗi khi mùa Đông về.
Cơm nước xong, Hùng Y tế nhấc cây cần Tica 3m cứng ngắc của hắn lên thăm ḍ. Thấy như có cục đá buộc dưới đáy, hắn nói như than văn: “Thôi chết! Mắc đá rồi!” rồi hắn giật giật cây cần mấy cái mong bộ lưỡi của hắn đang ở dưới đáy biển sâu sẽ thoát thân để lên ghe với hắn. Nhưng hắn lại mừng rỡ reo lên với Hùng Bia đứng bên cạnh: “Không phải! Cá! Con này to lắm, em giật mạnh nó di chuyển anh ạ! Trước nó ở đây, giờ nó ra kia rồi”. Anh Khánh: “Mú khổng đó, cố giữ đừng để nó rúc vào hang”. Hùng Y tế hai tay ôm khựng cây cần trong tư thế hai chân choăi ra như đứng tấn, mặt đầy nghiêm trọng. Bất ngờ cái máy ngang Daiwa của hắn kêu tạch tạch liên tục một hồi mới chịu im, kéo sợi dây cước của hắn ra xa chừng 12m so với vị trí cũ. Cả ghe dồn hết ra mép be tàu nh́n theo phán đoán cân nặng của con Mú này. Sự giằng co giữa cá và người tưởng như khó kết thúc sớm. Bỗng sợi dây của Hùng trùng xuống. Con cá lớn chịu đầu hàng? Hùng từ từ cuộn máy...Bất ngờ lớn với mọi con mắt đang rơi theo, từ phía cuối dây nổi lên một mảng lùm lùm màu lục xẫm, cách không xa cái lùm lùm đấy là một khối đen như đầu con Măng Xà. Tôi đang chưa hiểu cái ǵ xảy ra th́ các anh thủy thủ nhảy cẫng lên vui sướng reo lên: “Vích, Vích”, “Con ni mà bắt được thịt ăn ngon lắm, lấy khấu mau”. Liền tức khắc, Anh Hồ Văn Hán quay về phía tiếng nói, quắc mắt nh́n 3 anh thủy thủ: “Tao cấm chúng mày không được giết con Vích đó, Bây giờ làm sao bắt nó lên, gỡ lưỡi câu cho nó rồi thả xuống”.
Lời anh Hán được mọi nguời trong nhóm câu chúng tôi và anh Khánh ủng hộ. Trước lời nói như lửa của viên chỉ huy già, ba anh thủy thủ ḥ nhau thả chiếc thuyền thúng bơi ra phía cuối dây câu, lúc này đă bị con Vích kéo ra xa con tàu gần trăm mét sau cú nổi lên chào và như thông báo với mọi người rằng: “Ta đây! Không phải Mú của các người đâu”. Anh Hùng cũng không c̣n Cương với nó nữa mà thả máy cho cước đi theo yêu cầu của con Vích đă vô t́nh chạm lưỡi câu của anh. Khi ba anh bơi tới nơi, các anh với tay giữ lấy dây cước kéo, con Vích tưởng Con Người cố t́nh bắt nó nên nó càng lặn sâu và bơi ra xa. Gần 300m cước trong máy câu của Hùng Y tế đă gần hết. Nguy cơ không theo được con Vích để gỡ lưỡi là rất cao nếu dây câu xả hết. Trong lúc bối rối này Viên chỉ huy già đă Tối kiến thực thi một việc khẩn cấp là nối dây câu trên cần của ḿnh với máy câu của Hùng Y tế để thả cây cần của Hùng xuống biển. Anh Khánh thấy thế nói: “Không cần, Chú Hán để con nhổ neo cho Ghe chạy theo, Hùng cuộn dây vào” Với sáng Kiến này, chiếc cần và máy câu của Hùng Y tế thoát khỏi bị ngâm nước mặn hàng giờ liền.
Lúc này trời lại có cơn giông đen kịt kéo tới, biển động hẳn lên, tôi rất lo cho tính mạng của ba thủy thủ đang lênh đênh trên chiếc thuyền thúng nhỏ bé chênh vênh kia. Lúc này trên ghe, ngoài cháu Tuân vẫn đang miệt mài ngồi câu như không có việc ǵ xảy ra, tất cả chúng tôi cùng rơi theo cuộc giải cứu này với tâm trạng lo lắng cho cả người và Vích.
Anh Hán luôn bên Hùng Y tế chỉ huy và nhắc anh em trên thuyền thúng cố xác định lưỡi câu móc vào chỗ nào của con Vích.
Đă hàng chục lần, Cứ mỗi lần gần kéo được con Vích lên gần mặt nước th́ con Vích lại lặn xuống, làm anh em không thể nh́n thấy điểm móc của lưỡi câu. Một lần, con Vích nhô lên mặt nước để thở cách con thuyền thúng khoảng 3m, các anh nh́n rơ chiếc lưỡi câu gắn vào vai trên mai con Vích, các anh thông báo vào ghe. Viên chỉ huy già thở phào rồi ra lệch cắt cước: “Thế là nó không thể chết được, yên tâm rồi”.
Anh Hán và anh Đàm khi lên bờ nói vùng biển này ngoài Vích, Rùa Biển c̣n có 1 sinh vật quư hiếm nữa đó là con Ḅ Biển (Du-gông)
(H́nh lấy từ tạp chí Du lich Vietnam Số tháng 5/06)
Như để chào mừng kết cục tốt đẹp cho con Vích, cậu Tuân kéo lên con cá cuối cùng của cuộc chơi: Con Bè Đốm 3,8kg.
Như vậy Tuân là người đầu tiên có cá và cũng là người khóa sổ số cá câu được trong chuyến câu của chúng tôi với tổng cộng cả hai ghe hơn 150kg cá các loại.
Anh Hán ra lệch nhổ neo vào bờ để c̣n kịp giờ gửi cá đông lạnh.
Cập bờ
Bữa tiệc vui và chuyện cá Mú khổng có một không hai:
Ngay tối hôm lên bờ, Đoàn chúng tôi tổ chức bữa tiệc mừng thắng lợi tại Khách sạn mà chúng tôi đang tá túc. Khách mời chẳng ai khác là tất cả các thủy thủ cùng hai thuyền trưởng thân yêu. Chai rượu Chivat to đùng của anh Đàm mang đi đă lần lượt được rót vào 1 chiếc ly duy nhất rồi chuyền qua tay từng người, mỗi người phải uống cạn 1 ly, mở đầu cho cuộc liên hoan mà các thủy thủ ít có cơ hội lên bờ tham dự. Bia lon, rượu mạnh, ai thích ǵ dùng nấy.
Anh Đàm cùng Thuyền trưởng Tèo
Hàng sau: Chị Lộ, tài công Mến
Hàng trước: Thuyền trưởng Khánh, anh Hán, thủy thủ Lễ, Hùng Y tế
CHUYỆN ĐI CÂU CÔN ĐẢO ( Phấn Chót B ) Anh Khánh trong lúc nói chuyện về các loài cá Mú bùi ngùi nhớ lại cậu em “Cọc chèo” tên Giang đă mất trong một cuộc lặn săn bắt cá Mú ngay tại Côn Đảo này cách đây bốn năm.
Anh Giang là người vui tính, hiếu động, luôn làm các việc khác người, ai khuyên cũng không nghe. Cách đây 6 năm, trong chuyến đi t́m sắt cũ tại các nơi có tàu bè bị đắm trên vùng biển B́nh Thuận. Một anh bạn của anh Giang khi lặn xuống thám hiểm con tàu bị đắm từ thời Pháp, lúc lặn qua ô của h́nh tṛn của con tàu, anh ấy như bị 1 lực ǵ hút rất mạnh vào thành tàu. Hoảng sợ, khi lên ghe kể lại cho anh Giang nghe và khuyên không nên khai thác sắt của con tàu đắm này nữa v́ anh ấy sợ ma. Không tin chuyện ma quỷ, sẵn tính phưu lưu anh quyết lặn xuống kiểm tra thực hư ra sao. Khi lặn xuống đến nơi, đúng như anh bạn kể, anh cũng bị 1 con quái vật nào đó nằm trong tàu hút mạnh. Anh chiếu đèn vào th́ phát hiện trong đó là 1 con cá Mú to khổng lồ đang há mồm ra hút những ǵ đi ngang qua đó, nó hút mạnh như một cái máy bơm công suất lớn. Nó nằm trong khoang tàu này từ khi c̣n chui lọt qua ô cửa tṛn kia, đến nay ăn không biết bao sinh vật đi qua, lớn to đến nỗi không thể lọt qua cái cửa đó nữa. Căn buồng này là nơi ẩn náu săn mồi lư tưởng và cũng chở thành ngục giam hăm vĩnh viễn nếu như hôm ấy các tay t́m sắt phế thải không tới. Về nhà, anh Giang lấy thuốc nổ rồi gắn vào thành tàu “phá ngục”. Con Mú hàng trăm kư này đă được đưa vào bờ, riêng cái đầu cá, anh Giang chia cho cả xóm ăn mới hết.
Côn Đảo, kể làm sao hết được:
Côn Đảo là một huyện Đảo gồm 16 ḥn đảo, duy nhất chỉ có đảo ConLon này là lớn nhất và có nước ngọt nên mới có người và động vật sinh sống.
- Nắng: Mới hơn 7h sáng mà Côn Đảo đă vàng rực nắng. Nắng loang trên những triền núi cạch thị trấn, trên đường phố, cả trên những lớp sóng biển đang vỗ vào bờ cát nằm ngay trong ḷng Côn Đảo.
Nằm tách khỏi đất liền, thị trấn biển Côn Đảo như tách ra khỏi sự xô đẩy của tốc độ, tận hưởng cái tĩnh lặng hiếm hoi như từ bao lâu nay vẫn thế. Dạo bước trên con phố nhỏ, tôi nghe tiếng hát vọng từ radio nhà ai khoắc khoải: “Trưa nay phố xa đầy nắng, riêng anh với con đường vắng, biển ngoài kia sóng hát thầm, hát thầm rằng anh thương nhớ em...” Cái nắng trên Đảo, như hiền lành hơn cái nắng trên biển, nó có ít hơn cái vị mặn ṃi của muối, nó bớt đi cái bức xạ của mặt biển khơi. Với tôi, cái nắng vẫn là ấn tượng đầu tiên. Nắng rát da rát thịt, nắng hầm hập nồng hơi nước. Nắng thừa thăi ban phát cho muôn loài sinh sống nơi đây.
- Cư dân: Qua t́m hiểu tôi được biết dân số trên đảo vẻn vẹn có gần 5000 nhân khẩu thường trú, trong đó có gần 2000 là dân nhập cư làm việc trong các cơ quan công quyền, trường học, bảo tàng, du lịch và các trạm nghiên cứu... Số người này, một số đă lâp gia đ́nh, sinh con đẻ cái và có ư định sinh sống lâu dài trên đảo. C̣n số đông, Đảo chỉ là nơi họ tác nghiệp và hàng tháng, nhân dịp ngày chủ nhật, lễ tết họ vẫn tranh thủ quay về đất liền với gia đ́nh. Cho nên, những ngày chủ nhật, ngày lễ và đặc biệt mấy ngày Tết Nguyên Đán th́ dân số trên đảo giảm đáng kể. Các gia đ́nh chỉ chung vui tại gia, ít có chuyện ra đường đi thăm viếng nhau như các vùng dân cư khác trong đất liền. Do vậy ngày Tết, phố xá Côn Đảo vốn dĩ ngày thường đă vắng vẻ lại càng cô quạnh, đ́u hưu hơn. Ở nơi đây không có khái niệm VUI NhƯ TẾT. Đó cũng là một nét đặc trưng trong sinh hoạt của người dân nơi đây mà tôi t́m hiểu được. Mọi giao lưu mua bán, sắm sửa hàng ngày h́nh như chỉ diễn ra trong ngôi chợ nhỏ khiêm nhường nằm cuối thị trấn. Ngôi chợ nhỏ bé này có đầy đủ các mặt hàng nhu yếu phẩm như bao chợ làng quê khác. Hầu hết chúng được đem về từ đất liền qua các chuyến tàu, chuyến bay của các thương nhân. Tôi lang thang trong chợ mà không t́m được vật dụng, trái cây, sản vật ǵ của riêng đảo để về làm quà. Nghe nói có món mứt hạt Bàng ngon bùi và lạ lắm giá 120 ngàn một kư. Nhưng hôm đó t́m măi mà không bói đâu ra, chắc chưa đến mùa. Cây Bàng nơi sứ đảo này nhiều và to. Đi đâu cũng gặp Bàng, nó như cây Phượng Vĩ trên đất cảng Hải Pḥng vậy. Người dân nơi đây hiếu khách, tận tụy, không ưa ồn ào và rất thật thà.
- Đường phố và tổ hợp Nhà Lao: Ấn tượng đầu tiên khi đặt chân lên các đường phố trên đảo bạn sẽ thấy hai điều là SẠCH, VẮNG.
(Nhà lao nằm ngay trên đường phố chính)
Các con đường trên sứ sở đầy nắng này không có bụi, mặt đường sạch như lau đến không ngờ, không t́m đâu ra 1 cọng rác (Có lẽ chúng ta quen với bụi và rác trên các đường phố Hà nội, Sài G̣n nên cảm thấy ngạc nhiên?), bạn có thể đi vài giờ trên đường mà không phải nhăn mặt v́ bụi khi có xe hơi chạy qua. Đường sạch sẽ như có ai đó hàng ngày lau rửa cẩn thận chu đáo.
Mọi con đường trên đảo nhỏ này đều vắng người và xe cộ. Dù bạn đang đi trên con đường đôi rất thơ mộng ven bờ biển hay trong trung tâm thị trấn nơi có các Công sở, trường học. Nói không ngoa, Tôi cam đoan với các bạn rằng: Nếu trong giờ “cao điểm” bạn có thể nhắm mắt lại rồi đi từ hè đường bên phải sang trái rồi ngược lại theo luật h́nh Sin trong 15 phút th́ bạn không sợ bị một phương tiện giao thông nào đụng phải. Không khí khoáng đăng trong lành độc đáo hiếm thấy ở nơi nào trên đất Việt mà tôi đă đi qua.
Thuê 1 chiếc xe Honda với giá 20.000đ/h, đổ thêm hơn chục ngàn tiền xăng, bạn tha hồ len lỏi các phố thăm các Danh điểm đáng chú ư trên đảo mà ai tới đây lần đầu cũng muốn dừng chân.
Dinh của bao đời Chúa đảo
Cầu tàu 914 - Nằm phía trước cổng Dinh chúa đảo (Khi Thực dân Pháp xây dựng đă có 914 người đă chết khi xây cầu tàu này)
Hệ thống nhà tù tại đây gồm nhiều cụm trải dài theo các đường phố của thị trấn. Mỗi cụm có hai hay nhiều Trung tâm ngăn nhau bằng những bức tường đá có cổng sắt liên thông với các tên gọi: “Trung tâm cải huấn trại Phú hải, Phú Sơn, Phú Tường...” Lạnh lẽo và rờn rợn, tôi cố chấn tĩnh chụp các tấm h́nh có các tượng sáp trong các Xà Lim. Ngoài sân, các cây Bàng cổ thụ rợp bóng mát càng làm tăng thêm vẻ Tịch Liêu, ai oán.
Điểm cuối cùng trong chuyến du ngoạn một ḿnh của tôi là Nghĩa trang Hàng Dương nổi tiếng. Âm u và tĩch mịnh. Một ḿnh tôi lúc này, nh́n khắp xung quanh: Những ngôi mộ có danh và vô danh nằm la liệt toát lên toàn màu trắng rợn người.
Khi phóng xe xuyên qua Nghĩa trang, t́nh cờ tôi gặp một chú bé đi chiếc xe đạp, tay cầm chiếc cần câu tre và cái bát cước bằng nhựa đang lách qua rào chắn. Tôi hỏi em: “Cháu đi câu về hay bây giờ mới đi câu?” “Đi câu” Cậu ta nh́n tôi trả lời trống không. “Thế cháu câu cá nước mặn hay nước ngọt?” “Câu hồ bên trong kia” Chú bé chỉ tay về phía sau rừng cây rậm rạp. “Cá ǵ nhiều và to nhất?” “Cá Lóc, có hôm câu được con hơn 5kư”. Cậu bé nh́n tôi lạ lẫm thăm ḍ, rồi nh́n chằm chằm vào điếu thuốc đang hút của tôi. Hiểu ư, tôi hỏi cậu rồi móc lấy bao thuốc đang dùng dở cùng bao diêm có in tên Khách sạn tôi đang nghỉ tặng cậu và chúc cậu có buổi câu may mắn.
Sợ các anh chị ở Hotel chờ cơm trưa chứ không tôi đă cùng cậu bé ra hồ xem cậu ấy câu. Côn Đảo có những 2 cái hồ lớn, nơi đây nhiều cá Lóc lắm, cá nước ngọt dân đây ít người ăn, họ chê tanh, chỉ có những người nhập cư mới thi thoảng dùng. Chính v́ thế nó mới c̣n nhiều và to. Anh Hùng Y tế nói: Lần sau đi Côn Đảo sẽ mang đồ câu cá Lóc đi chinh phục.
- Hotel và dich vụ: Để phục vụ cho du khách thăm đảo nhất là các chuyến hành hương Chính trị, các Nhà nghỉ mấy năm nay mọc lên nhiều, nhưng vắng khách. Các khách sạn chủ yêú nằm cạnh con đường đôi ven bờ biển thơ mộng luôn ́ ầm sóng vỗ. Có cái nằm cạnh Nhà tù, có cái nằm tách biệt trong hàng cây cổ thụ mát mẻ và cổ kính. Giá cả b́nh dân 350 ngàn/pḥng/ngày đêm, đầy đủ tiện nghi, sạch sẽ và lịch sự.
Lên máy bay trở về thành phố, nh́n qua ô của kính máy bay, thấy biển vẫn lặng sóng dịu hiền, ḥn đảo trên cao nh́n xuống đẹp mê hồn, tôi bỗng dưng muốn tập làm thi sĩ:
