Phạm Thị Huệ - một trong 20 Anh hùng châu á - 2004 do Tạp chí Time b́nh chọn. ảnh :MT
Phận gái đậu bến... "ết" Lê Minh Thuư -
Bài học nào cũng phải trả học phí, thế nhưng có những bài học mà người họcphải trả cái giá bằng cả cuộc đời...
Bước đi nhầm của số phận? Trên một con phố nhỏ ở Hải Pḥng có một thiếu phụ trẻ xinh đẹp ngày ngày ngồi lặng lẽ bên chiếc máy khâu. Nhà chị có nghề may quần áo cho các bà già. Khách đến thưa thớt lắm, đă thế c̣n th́ thầm với bà mẹ chồng chị : Bà đừng có để con dâu bà may cho tôi đấy nhé! Nghe tiếng được tiếng mất nhưng chừng ấy thôi cũng đủ cứa vào ḷng thiếu phụ những vết thương đau đớn. Thuở con gái xinh tươi, chị gặp anh, người con trai phố cảng. Anh v́ hoàn cảnh riêng nên về quê sống cùng người bà con và gặp chị. Họ yêu nhau, anh giỏi nghề nấu ǎn nên sau khi cưới họ chuyển về thành phố sống. Anh t́m được việc trong một nhà hàng và hai vợ chồng chờ đợi đứa con đầu ḷng ra đời. Tai hoạ chỉ được biết đến khi chị vào viện để sinh con. Cầm xét nghiệm HIV có kết quả dương tính trên tay mà chị thấy như đất sụp xuống dưới chân ḿnh. Đời chị bỗng chốc bước sang bước ngoặt tǎm tối không thể tưởng tượng nổi. Sinh con trong bệnh viện chị đă phải gồng ḿnh lên trước sự soi mói, ghẻ lạnh của người đời. Khổ hơn nữa là tin này lan rộng ra và kết quả là chồng mất việc, cả nhà chịu sự dị nghị, kỳ thị của hàng phố xung quanh. Quán cơm phở của nhà chồng đành dẹp bỏ v́ có bán cũng chẳng ai dám vào ǎn. Mẹ chồng chị có nghề may nên quay sang may quần áo nhưng người thông cảm lắm mới tới may nên cũng chẳng được bao nhiêu. Cả nhà trông vào đồng lương hưu ít ỏi của ông bố chồng để sống qua ngày nhưng cái khổ về vật chất một th́ cái khổ tinh thần phải gấp mấy mươi lần. Con chị sinh ra chẳng tội t́nh ǵ, chỉ mỗi cái "tội" là con của "đứa mắc ết" nên không ai chơi với. ở nhà cả ngày với những người lớn lặng lẽ âu sầu, thằng bé đâm ra bẳn tính khác hẳn với sự hồn nhiên cần phải có của trẻ con. H khổ quá đă có lúc nghĩ đến cái chết... Giống như H, L cũng c̣n trẻ lắm khi trao trái tim cho một chàng trai Hà Nội. Cô gái đất Quảng có đôi mắt đẹp đầy mơ mộng ấy yêu mănh liệt tới mức bỏ qua cả lời ngǎn cản của cha mẹ bỏ trốn ra Hà Nội cùng với người yêu. Tôi hỏi L: Khi ấy, em đă biết người em yêu từng nghiện ma tuư chưa? Cô gật đầu: Biết chứ, anh ấy vào quê em cai nghiện ở nhà họ hàng mà, nhưng em vẫn thương. Có điều em không nghĩ anh ấy lại bị nhiễm HIV. Rồi một tối sau khi y tế phường đến nhà gặp mẹ chồng em, anh ấy vào nói ṿng vo với em về bệnh AIDS, về chuyện hy vọng vào khoa học tiên tiến sẽ t́m ra thuốc chữa nhanh chóng. Thú thực là em cũng nghi nhưng cũng nghĩ đơn giản nên không lo lắng ǵ mấy. Sáng hôm sau th́ em chuyển dạ...Đứa bé con cô nay đă hai tuổi rồi và cô th́ vẫn c̣n trẻ lắm. Bề ngoài cô vẫn rất xinh xắn, khỏe mạnh. nhưng tôi đă nh́n thấy những khuôn mặt c̣n xinh đẹp hơn thế, những thân h́nh tràn đầy sức sống đă bị cǎn bệnh thế kỷ hủy hoại đi như thế nào vào giai đoạn cuối... Tôi đă gặp nhiều người phụ nữ như H và L. Họ thực sự là những nạn nhân của HIV. Đáng buồn là hầu hết đều chung một kịch bản số phận như yêu chung thuỷ, lấy chồng rồi đến khi sinh con th́ mới biết ḿnh nhiễm HIV. Người may mắn th́ sau 18 tháng đem con đi xét nghiệm nhận được kết quả âm tính, kẻ không may đành đau đớn chờ thần chết đến gọi con ḿnh. Có trường hợp, người mẹ sắp chết mà không sao nhắm mắt nổi v́, con th́ nhiễm HIV, chồng đă chết v́ AIDS nay đành gửi mẹ già cũng đă như ngọn đèn sắp cạn dầu nuôi.
Cam chịu hay đấu tranh với số phận H. là một cô gái cứng cỏi. Cô không bị suy sụp sau những biến cố ấy. Hơn nữa đứng bên cô c̣n có các chị ở Hội phụ nữ, y tế...Họ đă cho cô những hiểu biết và nghị lực để nh́n thẳng vào t́nh trạng bệnh tật của ḿnh. Cô cũng hiểu rằng ḿnh c̣n sống ngày nào th́ phải sống sao cho hữu ích và thế là cô bắt đầu tham gia vào các hoạt động pḥng chống HIV/AIDS tại địa phương. Một hôm, có một phụ nữ đến t́m H. Khi gặp, chị ôm chầm lấy H mà khóc. Người phụ nữ bảo, chị và em có cũng chung hoàn cảnh nên khi nh́n thấy em chị thương quá không ḱm được. M. người phụ nữ ấy đă gần như phát điên khi biết ḿnh bị nhiễm HIV. Sau khi sinh con, chị không dám động đến đứa bé và cứ bỏ nhà đi lang thang. T́nh cờ nghe có người nói chuyện về H. nên chị t́m đến. H. đă an ủi M. và dần giúp chị lấy lại được sự b́nh ổn trong tâm hồn, trở về gia đ́nh chǎm sóc con. Chính h́nh ảnh của M. đă khuyến khích H quyết định công khai t́nh trạng nhiễm HIV của ḿnh . H. hy vọng việc làm của ḿnh sẽ tiếp thêm sức mạnh cho nhiều phụ nữ khác cùng chung cảnh ngộ. Đáng buồn là H cũng đă gặp phải khá nhiều phiền toái khi cô trở thành người nhiễm HIV nổi tiếng. Đi chợ người ta cũng chỉ chỏ và bàn tán về cô.Thằng bé nhà cô muốn đi học cũng khó dù cô đă tŕnh giấy xét nghiệm HIV của cháu với kết quả âm tính - đơn giản v́ nhiều người thấy cô nên không dám gửi con ở nhà trẻ đó nữa. Em chồng của cô th́ nổi giận, bảo rằng anh chị phải để cho người khác sống với chứ, nếu người ta biết nhà này có người nhiễm HIV th́ tôi có lấy vợ được không và tôi đi làm thế nào đây. Tuy nhiên cô bảo, từ khi em không phải dấu giếm bệnh của ḿnh nữa, em thấy ḿnh như khoẻ hơn, sống thoải mái hơn và làm được nhiều việc có ích hơn. Bây giờ cô là trưởng nhóm của những người cùng chung cảnh ngộ, cô đi tuyên truyền về HIV/AIDS, t́m cách giúp đỡ người nhiễm HIV khác. Nhưng những người nhiễm HIV dũng cảm như H không nhiều nếu không muốn nói là quá ít ỏi. Một nghiên cứu về sự tham gia của người nhiễm vào công tác pḥng chống HIV/AIDS của tổ chức COHED cho thấy, người nhiễm đa phần sống thụ động, yếu nhược lệ thuộc vào hoàn cảnh và chịu đựng sự kỳ thị của xă hội. Họ sống thu ḿnh trong bóng tối của bệnh tật, cố gắng càng ít người biết càng tốt. Điều này vô cùng nguy hiểm không chỉ cho người nhiễm mà cho toàn cộng dồng. L. sau khi sinh con và biết ḿnh nhiễm HIV th́ đă dần nguội lạnh t́nh cảm với người chồng đă đổ bệnh cho ḿnh. Mặc dù cô bảo chẳng oán trách ai v́ cũng chẳng làm thay đổi được số phận nhưng khi con lớn cô bỏ nhà ra sống một ḿnh, con gái để lại cho nhà chồng nuôi. Giờ cô lại có một người đàn ông khác, cô bảo người ấy yêu thương cô lắm và cô cũng thương người ấy. Có điều không thấy cô nói rằng người ấy có biết cô bị bệnh hay không. Thỉnh thoảng cô về thǎm con gái và thờ ơ nh́n anh chồng cũ quay trở lại ṿng nghiện ngập do chán đời.
Thay lời kết Tâm sự với tôi, X ở nhóm Hoa Hướng Dương (nhóm những bà mẹ nhiễm HIV từ chồng - quận Đống Đa- Hà Nội) bảo: "Em thấy như đó là sự sắp đặt của số phận rồi, thôi th́ cũng vẫn phải sống, sống được ngày nào cố nuôi con ngày ấy. Số ḿnh nó vậy đau khổ măi cũng chẳng ích ǵ". Con người ta thường như vậy, có lẽ thế mới tồn tại được. Nhưng có thực là do số phận sắp đặt không? Những số phận khổ đau bởi HIV/AIDS là do ông trời ư? Tại một trung tâm tư vấn tôi đă nghe một thày thuốc sau khi tiếp những người đến xin tư vấn về HIV/AIDS than rằng: Ngày xưa, các cụ bảo đàn bà mười hai bến nước, biết bến nào đục bến nào trong. Nay làm thân con gái cũng như hạt mưa sa, chẳng may sa vào chỗ "híp" (HIV) th́ thôi rồi". Làm ǵ có chuyện như hạt mưa sa, t́nh cờ đậu vào đâu được nhờ chốn ấy! Người thầy thuốc cười : Vâng , thế nên chúng tôi mới khuyên các cô gái và cả các chàng trai là trước khi kết hôn nên t́m hiểu kỹ và kỹ đến mấy cũng không bằng dắt nhau đi thử HIV rồi hăy cưới, nhưng đă có mấy ai chịu nghe đâu! Nǎm nào cũng thế, cứ mỗi độ thu về, trong cái không khí nên thơ của đất trời, bao trai thanh gái tú lại đưa nhau lên xe hoa mong hưởng hạnh phúc dài lâu. Có ai trong số họ biết rằng, những bến đậu cuộc đời có thể bị cơn băo của đại dịch HIV/AIDS khiến cho điên đảo nếu không biết tự pḥng tránh.
Chất lượng bao cao su bị thả nổi đến bao giờ ? Anh Vǎn -
Trên thị trường hiện nay bao cao su không chỉ có OK, Trust, Yes Hello mà c̣n không dưới 70 loại, đủ Âu, á, Mỹ giá từ 500 đồng 3 chiếc đến trên trǎm ngh́n đồng/chiếc. Ngoài các sản phẩm có tên kể trên, c̣n không ít bao cao su đủ loại, kiểu dáng và chất lượng th́ chưa ai kiểm soát.
Ai cũng hiểu, sự an toàn mà bao cao su đem lại là điều kiện đầu tiên để pḥng tránh các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục, đặc biệt là HIV/AIDS. Song, không phải tất cả đều sử dụng đúng giá trị thực của nó. Nhiều đối tượng, chỉ dùng bao cao su như là tṛ chơi đem lại khoái cảm cho bạn t́nh mà quên đi rằng dùng bao cao su không có chất lượng sẽ rất dễ gặp "tai nạn".
Bao cao su - loại nào cũng có Trong vai người "sành điệu", tôi rẽ vào hiệu thuốc trên đường Quang Trung, Hà Nội. Ngập ngừng, khi thấy cô bán hàng c̣n quá trẻ, hít một hơi thật sâu, tôi liến thoắng, ở đây có bao cao su "xịn" không em? Tôi những tưởng, cô bán hàng sẽ đỏ mặt trước "màn chào hỏi" sỗ sàng. Tỉnh queo, cô đáp: Anh muốn dùng loại nào? Hàng em loại nào cũng có. Nói rồi, cô thẽ thọt: Anh giai dùng hàng Nhật, loại Okimanato nhé, hay dân chơi bây giờ đang chuộng "độn đầu", "ṿng bi", "mắt mèo", giá tính tiền trǎm, nhưng phải đặt tiền trước, một ngày sau quay lại mới có. Nếu anh ít tiền , có thể dùng hàng Thái Lan, Pleasure giá 6000 đồng/3 chiếc. Tôi lắc đầu tỏ ư chê đắt, rồi t́m cách tháo lui, liền bị cô lườm sắc như dao cạo: Đă ít tiền c̣n... đú. Nói đến bao cao su không t́m đến phố Hàng Chiếu quả là thiếu sót. Đây, nổi tiếng Hà thành, về "chợ" bán đồ kích dục. Mặc dù, chính quyền sở tại liên tục ra tay dẹp, nhưng "chợ" thường di động và nguỵ trang khéo léo. Ngay ngă tư, đèn xanh, đèn đỏ Hàng Đào - Hàng Chiếu, một tốp 5 người phụ nữ, với thúng, mẹt, bán đồ lặt vặt như tất giấy, khǎn bịt mặt... chỉ chờ nam giới đi xe chầm chậm, mắt đảo tỏ vẻ như đang t́m mua thứ ǵ đó, là nhao nhao, mua không em? Táp xe vào lề đường Hàng Chiếu, một bà xồn xồn đứng bật dậy lao tới, em dùng thứ ǵ? Bao cao su, như một cái máy, tôi nói. Quay lại chỗ ngồi, lật lên nào tất, bịt mặt, kem dưỡng da, bà ta cầm một vốc, đủ loại bao cao su, trắng, xanh, đen, không thẹn thùng, nói: em tha hồ chọn. Thấy tôi chưa vừa ḷng, bà ta nói một hồi như bǎng catsette: 12 con giáp hay mùi dâu, táo, chanh chị lấy cho. Hàng Mỹ, 12.000đồng/chiếc, hàng Trung Quốc 6.000 đồng/chiếc. Có điều lạ, các bao cao su đều không có bao thiếc bảo quản bên ngoài, mà chỉ được túm bằng dây chun, không hạn sử dụng, nhưng người bán vẫn nói hàng nhập xịn. Tôi t́m cách trả giá thật rẻ bao cao su được quảng cáo là hàng Mỹ, bà bán hàng bĩu môi, giá đấy về mà dùng OK.
Và "tai nạn" Anh Trần Hữu Q., 35 tuổi đến Trung tâm chǎm sóc sức khoẻ nam giới và vị thành niên (trung tâm) trong bộ dạng mệt mỏi, t́m đến bàn tư vấn, anh buồn rầu, kể: sau bữa bia chiêu đăi của người bạn, cả hội rủ nhau sang Gia Lâm, hát karaoke, một phút không ḱm được ḷng anh đă quan hệ với gái mại dâm ngay tại pḥng hát và dùng bao cao su do người bạn đưa cho. Không may cho anh, bao cao su bị rách. Một tuần sau, khi đi tiểu, anh thấy xót và đau. Anh Bùi Đ́nh T., 30 tuổi, được người bạn đi chợ Hà Khẩu, Trung Quốc về cho quà là 2 chiếc bao cao su có mùi dâu. Về nhà, anh ném chúng vào kệ vô tuyến. Bẵng đi hơn tuần sau, anh mang ra sử dụng. Ôi thôi, bao đă bị thủng từ bao giờ? Bởi lẽ, bao cao su của anh có mùi rất thơm, nên lũ chuột nhắt đă xơi thủng.Và, anh T. lại quá tự tin vào hàng ngoại nên không hề kiểm tra trước khi sử dụng. Bác sĩ Nguyễn Thu Giang, Giám đốc trung tâm cho biết, trường hợp như anh Q., anh T. , không phải là hiếm. Trên thực tế nhiều nam thanh niên mua, sử dụng bao cao su không rơ nguồn gốc, không có hạn sử dụng, trong quá tŕnh sinh hoạt t́nh dục bao cao su bị... bục, có người c̣n rách. Đặc biệt, hiện nay thị trường xuất hiện nhiều loại bao cao su do Trung Quốc sản xuất, không có nhăn mác nhà sản xuất, không ghi hạn sử dụng, người bán lợi dụng sự cả tin của người mua nhập nhằng giả mạo là do Mỹ sản xuất. Bao cao su do Trung Quốc sản xuất có lợi thế nhiều mẫu mă, nhiều mùi , giá cả lại phải chǎng nên bán chạy. Trong quá tŕnh sử dụng, v́ bao cao su là chuyện rất tế nhị, trong pḥng the, nên nếu xảy ra "chuyện" các đấng mày râu chỉ biết an ủi là dùng không đúng cách, hay không may bị rách bao cũng chỉ biết ngậm bồ ḥn làm ngọt. Cũng chính v́ sự "làm ngọt" này, nên nếu có bị mắc các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục cũng chỉ âm thầm chịu đựng và hậu quả lây lan sang bạn đời, nguy hiểm hơn là nhiễm HIV/AIDS.
Cần quản lư chặt chẽ bao cao su Một chuyên viên Vụ trang thiết bị và công tŕnh y tế - Bộ y tế cho biết, theo Thông tư 06 ngày 30/5/2002, hướng dẫn xuất khẩu, nhập khẩu trang thiết bị y tế thuộc diện quản lư chuyên ngành thời kỳ 2002-2005, Bộ y tế không quy định khi xuất, nhập khẩu bao cao su các doanh nghiệp phải xin phép Bộ y tế. Các doanh nghiệp khi nhập khẩu phải chịu điều chỉnh của Pháp lệnh chất lượng hàng hoá do Uỷ ban thường vụ Quốc hội ban hành, tại điều 3 của Pháp lệnh này đă quy định rơ: Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh phải chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hoá của ḿnh theo quy định của pháp luật. Như vậy, để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động, các doanh nghiệp có chức nǎng xuất, nhập khẩu về trang thiết bị y tế hoàn toàn đủ điều kiện nhập khẩu bao cao su. Nhưng tiếc thay, trên bao b́ của bao cao su trừ những loại do Nhà nước cấp phát thông qua Hội phụ nữ, Hội kế hoạch hóa gia đ́nh, các dự án dân số... có đầy đủ tên nhà sản xuất, nhà nhập khẩu, những loại khác chỉ có nhà sản xuất không có nhà nhập khẩu. Hàng trôi nổi, không có cả hai. Nếu "tai nạn" xảy ra, người dùng biết hỏi ai? Quan điểm của Vụ trang thiết bị và công tŕnh y tế, không ủng hộ nhập khẩu các loại bao cao su có tính kích dục, nhưng lại ngược với Thông tư 06, bao cao su nhập khẩu không phải xin phép Bộ y tế. Chẳng thế, hải quan Tân Sơn Nhất, đă phát hiện một lô hàng bao cao su có h́nh dạng "đặc biệt", điện thoại hỏi Vụ Trang thiết bị và công tŕnh y tế, Vụ đề nghị không cho nhập, nhưng nếu doanh nghiệp giở Thông tư 06 ra, hải quan cũng đành chịu. Có người cho rằng, việc nhập khẩu bao cao su là vấn đề nhạy cảm, ngành Hải quan cũng phải nhạy cảm trong vấn đề này. Thiết nghĩ bao cao su là mặt hàng liên quan đến sức khỏe con người, thuần phong mỹ tục của dân tộc, nhà sản xuất trong nước phải nhanh chóng nắm bắt thị hiếu người dùng, đa dạng hóa sản phẩm, chiếm lĩnh thị trường trong nước.
Bao cao su phục vụ mục đích tránh thụ thai và ngǎn lây nhiễm bệnh qua đường t́nh dục, phải là bao cao su hoàn toàn phù hợp, không có lỗ thủng, có độ bền vật lư để không bị rách khi sử dụng, được bao gói cẩn thận để bảo vệ chúng trong quá tŕnh bảo quản và được ghi nhăn chính xác để thuận tiện sử dụng.
Các bước bảo quản, nhận biết bao cao su c̣n tốt: -Kiểm tra hạn sử dụng, vỏ thiếc có bị rách, trầy xước không? -Kiểm tra màu sắc xem bao cao su có bị biến đổi màu sắc? Chất nhờn bảo quản c̣n tốt không? -Không để bao cao su ở nơi ánh nắng trực tiếp chiếu vào, ở nhiệt độ cao. -Bao cao su có mùi thơm không để bừa bộn tránh trường hợp gián, chuột cắn.
Phạm Thị Huệ - một trong 20 Anh hùng châu á - 2004 do Tạp chí Time b́nh chọn. ảnh :MT 
